Δοκιμάστηκε επιτυχώς εμβόλιο που κρατά σε έλεγχο τον καρκίνο του νεφρού

Είναι γνωστό πως το μεγαλύτερο εμπόδιο στη νίκη της ανθρωπότητας επί του καρκίνου είναι πως είναι διαφορετικός σε κάθε άνθρωπο, αφού κάθε άνθρωπος είναι -σε επίπεδο DNA- διαφορετικός. Για αυτό και η τελευταία προσέγγιση των ερευνητών είναι τα εξατομικευμένα εμβόλια.

Σημειώθηκε πρόοδος σε ένα που αφορά τον καρκίνο του νεφρού που αποτελεί το 2 με 3% όλων των καρκίνων. Το ποσοστό επιβίωσης είναι από 79 έως 100% εφόσον υπάρχει έγκαιρη διάγνωση και ακολουθείται η σωστή θεραπεία.

Όπως αναφέρει ο Χρήστος Κομνηνός, ουρολόγος, χειρουργός, ανδρολόγος «στους παράγοντες κινδύνου ανήκουν η παχυσαρκία, η αρτηριακή υπέρταση και το κάπνισμα. Η πιθανότητα εμφάνισης αυξάνει αν υπάρχει πρώτου βαθμούς συγγενής, με σχετικό ιστορικό».

Ο εντοπισμός είναι δύσκολος, καθώς δεν “δίνει” σημάδια (συμπτώματα), με την ανακάλυψη να γίνεται τυχαία σε απεικονιστική εξέταση για άλλο θέμα.

Κατά το Σύγγραμα Ουρολογίας του ΑΠΘ, το διαυγές νεφρικό καρκίνωμα (RCC) αποτελεί το 2.8% όλων των καρκίνων του ανθρώπου και αντιπροσωπεύει το 85% των πρωτοπαθών κακοήθων νεοπλασμάτων του νεφρού.

Είναι ιδιαίτερα επιθετικός όγκος και το 1/3 των περιπτώσεων παρουσιάζει μεταστάσεις κατά την στιγμή της διάγνωσης. Εν τω μεταξύ έχει παρατηρηθεί αύξηση τις τελευταίες δεκαετίες.

Μικρή εξατομικευμένη δοκιμή εμβολίου δείχνει πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα.

Πόσφατη δημοσίευση στο Nature και αναφορές από ιδρύματα όπως το Dana-Farber Cancer Institute και το Yale Cancer Center, ασχολήθηκαν με τη δοκιμή που έγινε σε 9 ασθενείς με πλήρως διαυγές νεφρικό καρκίνωμα (RCC) τελικού σταδίου.

Διευκρινίστηκε πως οι ασθενείς με καρκίνο νεφρού σταδίου III ή IV διατρέχουν υψηλό κίνδυνο υποτροπής και ότι τα διαθέσιμα ‘εργαλεία’ μείωσης του κινδύνου δεν είναι τέλεια.

TA EMBΟΛΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΑΝ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΚΑΘΕ ΑΣΘΕΝΗ

Στους 9 λοιπόν, ασθενείς με καρκίνο του νεφρού στο τελικό στάδιο χορηγήθηκε εξατομικευμένο εμβόλιο που στοχεύει νεοαντιγόνα (μοναδικές μεταλλάξεις) που βρέθηκαν στον όγκο τους. Ορισμένοι έλαβαν και ipilimumab -τύπος ανοσοθεραπείας.

Αυτό που έκαναν οι ερευνητές ήταν να δημιουργήσουν εμβόλια που αναγνώριζαν τον καρκίνο κάθε ατόμου, με τη χρήση ιστού που είχε αφαιρεθεί από τον όγκο. Η ομάδα εξήγαγε μοριακά χαρακτηριστικά από τα καρκινικά κύτταρα που τα διαφοροποιούν από τα φυσιολογικά κύτταρα.

Αυτά τα χαρακτηριστικά, που ονομάζονται νεοαντιγόνα, είναι μικροσκοπικά θραύσματα μεταλλαγμένων πρωτεϊνών που υπάρχουν στον καρκίνο αλλά όχι σε άλλα κύτταρα του σώματος.

Χρησιμοποιήθηκαν προγνωστικοί αλγόριθμοι ώστε να προσδιοριστεί ποια από αυτά τα νεοαντιγόνα θα συμπεριλάβει στο εμβόλιο, με βάση την πιθανότητα να προκαλέσουν ανοσοαπόκριση (να γίνουν στόχοι του ανοσοποιητικού συστήματος).

Κατόπιν κατασκευάστηκε το κάθε εμβόλιο και χορηγήθηκε με σειρά δόσεων που ακολουθούνταν με δυο booster.

Περίπου τρία χρόνια μετά, ουδείς εμφάνισε υποτροπή. Κάτι που υποδηλώνει πιθανότητα μακροχρόνιου ελέγχου του καρκίνου. Πιθανώς προσφέρει μια νέα οδό για θεραπεία μετά την επέμβαση για την πρόληψη της υποτροπής.

O David A. Braun, εκ των ερευνητών και πρώην συνεργάτης του Dana Farber Cancer Institute και της ιατρικής σχολής του Harvard εξήγησε ότι «αυτή η προσέγγιση είναι πραγματικά διαφορετική από τις προσπάθειες εμβολίου για τον καρκίνο των νεφρών. Επιλέγουμε στόχους που είναι μοναδικοί για τον καρκίνο και διαφορετικοί από οποιοδήποτε φυσιολογικό μέρος του σώματος, ώστε το ανοσοποιητικό σύστημα να μπορεί να «κατευθυνθεί» αποτελεσματικά προς τον καρκίνο, με πολύ συγκεκριμένο τρόπο.

«Μάθαμε ποιοι συγκεκριμένοι στόχοι στον καρκίνο είναι πιο ευαίσθητοι σε ανοσοποιητική επίθεση και δείξαμε ότι αυτή η προσέγγιση μπορεί να δημιουργήσει μακροχρόνιες ανοσολογικές αποκρίσεις, κατευθύνοντας το ανοσοποιητικό σύστημα να αναγνωρίσει τον καρκίνο».

Πιστεύουμε ότι αυτή η εργασία μπορεί να αποτελέσει τη βάση για την ανάπτυξη εμβολίων νεοαντιγόνων στον καρκίνο των νεφρών».

Το εμβόλιο ήταν καλά ανεκτό, με παρενέργειες περιορισμένες σε ήπιες, τοπικές αντιδράσεις στο σημείο της ένεσης και παροδικά συμπτώματα που μοιάζουν με αυτά της γρίπης. Δεν αναφέρθηκαν σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες.

Πρόκειται για μια ακόμα σημαντική πρόοδο στον τομέα της εξατομικευμένης ιατρικής για τον καρκίνο, ιδιαίτερα για τον καρκίνο των νεφρών, που παραδοσιακά ήταν δύσκολο να αντιμετωπιστεί, λόγω του χαμηλότερου φορτίου μετάλλαξης σε σύγκριση με άλλους καρκίνους -όπως το μελάνωμα.

Η επιτυχία αυτής της δοκιμής δείχνει ότι τα εξατομικευμένα εμβόλια μπορούν να εκπαιδεύσουν αποτελεσματικά το ανοσοποιητικό σύστημα να αναγνωρίζει και να επιτίθεται στα καρκινικά κύτταρα,

Το επόμενο βήμα των ερευνητών είναι να περάσουν σε μεγαλύτερο δείγμα δοκιμής και τυχαιποιημένες δοκιμές, ώστε να επιβεβαιωθούν τα ευρήματα τους.