Είναι καλή ή κακή για την υγεία η νηστεία της Σαρακοστής

Η νηστεία της Σαρακοστής έχει αρκετά οφέλη στην υγεία, καθώς ρίχνει την ολική και την κακή χοληστερίνη το ίδιο αποτελεσματικά με τα φάρμακα, ενώ μειώνει το σωματικό βάρος και καταπολεμά την κατάθλιψη.

Αυτό δείχνει μελέτη από το Πανεπιστήμιο Κρήτης, από τους επιστήμονες Κατερίνα Σαρρή, Νικόλαο Τζανάκη, Μανώλη Λιναρδάκη, Γεώργιο Μαμαλάκη και Αντώνη Καφάτο.

Η μελέτη αυτή, που είχε δημοσιευτεί στην επιστημονική επιθεώρηση BMC Public Health, είναι η πρώτη που παρουσίασε τη συνολική εικόνα της επίδρασης της περιοδικής φυτοφαγίας που ακολουθούν οι πιστοί των διατροφικών κανόνων της Ορθόδοξης Εκκλησίας με σειρά βιοχημικών και βιολογικών παραμέτρων.

Η έρευνα έγινε σε 120 ενήλικες 20-60 ετών από την ευρύτερη περιοχή Ηρακλείου Κρήτης, οι οποίοι δεν έπασχαν από καμία χρόνια ασθένεια και δεν έπαιρναν φάρμακα ή συμπληρώματα διατροφής.

Οι επιστήμονες παρακολούθησαν τους συμμετέχοντες επί έναν χρόνο.

Σε όσους νηστεύαν παρατηρήθηκε μείωση των επιπέδων των λιπιδίων του αίματος (κυρίως της ολικής χοληστερόλης και της LDL χοληστερόλης), καθώς και του σωματικού βάρους, συμπεραίνει η μελέτη.

Παράλληλα, δεν αυξάνεται ο κίνδυνος για εμφάνιση ανεπάρκειας βιταμινών Α και Ε, αλλά ούτε και σιδηροπενικής αναιμίας.

Επιπλέον, η τήρηση αυτής της διατροφής σχετίζεται με αυξημένα επίπεδα ω-3 πολυακόρεστου οξέος (DHA) στο υποδόριο λίπος, γεγονός που σχετίζεται με χαμηλότερες πιθανότητες εμφάνισης καταθλιπτικών συμπτωμάτων.

Συγκεκριμένα, όσοι νήστευαν παρουσίαζαν κατά 12,5% χαμηλότερη ολική χοληστερόλη σε σχέση με όσους δεν νήστευαν, κατά 15,9% χαμηλότερη LDL χοληστερόλη και κατά 1,5% χαμηλότερο Δείκτη Μάζας Σώματος.

Μια άλλη μελέτη του Πανεπιστημίου Κρήτης που έγινε σε καλόγριες, έδειξε ότι η θρησκευτική νηστεία περιέχει μόνο 6% της συνολικής ενέργειας σε χοληστερόλη και κορεσμένο λίπος, ενώ είναι υψηλή σε αντιοξειδωτικές βιταμίνες.

Παράλληλα, η περιοδική φυτοφαγία, όπως είναι ουσιαστικά η νηστεία, προλαμβάνει χρόνιες ασθένειες, όπως καρδιαγγειακές νόσους, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και διάφορες μορφές καρκίνου.

Η διατροφή που συστήνεται από την Ορθόδοξη Εκκλησία συνδυάζει με ιδανικό τρόπο τα πλεονεκτήματα της φυτοφαγικής και της κρεατοφαγικής δίαιτας (μέσω των θαλασσινών), αποφεύγοντας τους κινδύνους που έχει για την υγεία η αυστηρή φυτοφαγία.

Οι αποκλειστικοί φυτοφάγοι έχουν αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά επεισόδια λόγω της ανεπάρκειας σε βιταμίνη Β12 και των υψηλών επιπέδων ομοκυστεΐνης.

Διατρέχουν επίσης αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση οστεοπόρωσης, ενώ έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες για σιδηροπενία. Η συχνή κατανάλωση θαλασσινών στη διάρκεια όλου του χρόνου, όπως προτείνει η θρησκευτική νηστεία, καθώς και η σχεδόν αποκλειστική κατανάλωση ελαιολάδου προστατεύουν.

Ακόμη μία μελέτη από το Πανεπιστήμιο Κρήτης, που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «British Journal of Nutrition», έδειξε ότι η θρησκευτική νηστεία αποτελεί ένα κρυφό χαρτί της παραδοσιακής κρητικής διατροφής, που έχει συμβάλει στην εξαιρετική υγεία των Κρητικών των προηγούμενων δεκαετιών (όπως είχε βρεθεί στη «Μελέτη των 7 Χωρών»).

Η νηστεία στα παιδιά

Η θρησκευτική νηστεία δεν εμποδίζει την καλή ανάπτυξη των παιδιών ούτε μειώνει τη δραστηριότητά τους.

Αυτό έδειξε μελέτη σε 609 παιδιά και εφήβους ηλικίας 5 – 15 ετών σε ιδιωτικό σχολείο της Θεσσαλονίκης (στο οποίο δίνεται έμφαση στην τήρηση των κανόνων της Εκκλησίας), η οποία πραγματοποιήθηκε από την Γ’ Παιδιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με την Κλινική Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Τα παιδιά που νήστευαν δεν είχαν σημαντικές διαφορές στο ύψος και στον Δείκτη Φυσικής Δραστηριότητας σε σχέση με αυτά που δεν νήστευαν.

Αυτά που δεν νήστευαν, είχαν σημαντικά μεγαλύτερη πρόσληψη ενέργειας, κορεσμένων λιπαρών, βλαβερών τρανς λιπαρών οξέων και χοληστερόλης, σε σχέση με τα παιδιά που νήστευαν πλήρως ή μερικώς.

Δεν βρέθηκαν επίσης σημαντικές διαφορές στην πρόσληψη σιδήρου, ασβεστίου και βιταμίνης Α.

Τα ευρήματα, όπως αναφέρουν οι επιστήμονες στην έκθεσή τους, συμφωνούν με μελέτη που έγινε σε ενηλίκους που τηρούσαν τη νηστεία και η οποία έδειξε ότι στις περιόδους νηστείας η λήψη σιδήρου δεν ήταν χαμηλότερη.

Το μέταλλο αυτό αναπληρώνεται από φυτικά τρόφιμα πλούσια σε σίδηρο, όπως όσπρια, ξηροί καρποί, οστρακοειδή, ταχίνι και εμπλουτισμένα δημητριακά.

Οι γυναίκες νηστεύουν περισσότερο

Έξι έως οκτώ Ελληνίδες ακολουθούν τη θρησκευτική νηστεία έστω και μία ημέρα τον χρόνο, σύμφωνα με τη μεγάλη μελέτη ΕΠΙΚ (Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Ιατρικής και Κοινωνίας).

Τα ποσοστά αυτά κυμαίνονται από 60% στις εικοσάρες, τριαντάρες και σαραντάρες, σε 70% στις πενηντάρες, και 80% στις εξηντάρες, εβδομηντάρες και ογδοντάρες.

Οι άνδρες υστερούν των γυναικών αλλά δεν περιφρονούν εντελώς τη νηστεία: το 45% ηλικίας 25-44 ετών νηστεύουν έστω και μία ημέρα τον χρόνο, ποσοστό που ανεβαίνει σε 50- 60% στις μεγαλύτερες ηλικίες.