Φάρμακα: Θα γλιτώσουν τους δασμούς Τραμπ; – Μουδιασμένη η φαρμακοβιομηχανία

Ανάσα παίρνουν -προς το παρόν- οι φαρμακοβιομηχανίες, αλλά και τα κράτη-μέλη, της Ευρώπη, αφού τα φάρμακα εξαιρέθηκαν την τελευταία στιγμή από το νέο κύμα δασμών του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.

Στις Βρυξέλλες, ωστόσο, παραμένει η ανησυχία καθώς ενώ αναμένουν την επόμενη κίνηση της Ουάσινγκτον, χωρίς όμως να κάθονται με σταυρωμένα τα χέρια.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του Λευκού Οίκου, τα φαρμακευτικά προϊόντα εξαιρούνται αυτή τη στιγμή από τους αμοιβαίους δασμούς που ενεργοποιεί η κυβέρνηση Τραμπ στο πλαίσιο του οικονομικού πολέμου που έχει κηρύξει στις παγκόσμιες αγορές.

Παραμένει ο πορτοκαλί συναγερμός για τα φάρμακα

Οι φαρμακοβιομηχανίες, ωστόσο, θεωρούνται στρατηγικός τομέας από την κυβέρνηση Τραμπ και για τον λόγο αυτό βρίσκονται στο στόχαστρο.

«Δεν είμαστε καθόλου σίγουροι ότι μπορούμε να ανασάνουμε με ανακούφιση», δήλωσε υψηλόβαθμος ευρωπαίος αξιωματούχος, σηματοδοτώντας πως τίποτε δεν έχει τελειώσει.

Ήδη από τον Φεβρουάριο, ο Τραμπ είχε προειδοποιήσει για δασμούς 25% στα φάρμακα, φέρνοντας «πορτοκαλί συναγερμό» στη φαρμακευτική αγορά και στις πολυεθνικές που δραστηριοποιούνται έντονα στην Ευρώπη.

Η Ιρλανδία, η Δανία, το Βέλγιο και η Γερμανία είναι οι χώρες που φαίνεται να παραμένουν περισσότερο εκτεθειμένες καθώς φιλοξενούν τα μεγαλύτερα εργοστάσια κολοσσών, όπως των Pfizer, Johnson & Johnson, Eli Lilly, Bristol-Myers Squibb και AbbVie.

Ωστόσο, και η αύξηση που θα φέρουν στη φαρμακευτική δαπάνη της κάθε χώρας οι δασμοί, είναι βέβαιο ότι θα επηρεάσουν τόσο τον οικονομικό προϋπολογισμό της κάθε κυβέρνησης, όσο και την τσέπη των πολιτών.

Φάρμακα: Το νούμερο 1 εξαγωγικό προϊόν της ΕΕ προς τις ΗΠΑ το 2024

Δεν αποκλείεται, ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τράμπ να έχει εξαιρέσει προς το παρόν τα φάρμακα από τους δασμούς, ως διαπραγματευτικό χαρτί που σκοπεύει να αξιοποιήσει σε δεύτερο χρόνο, στο πλαίσιο του εμπορικού πολέμου που μαίνεται.

Κι αυτό καθώς, μόνο πέρυσι, οι ΗΠΑ εισήγαγαν φάρμακα αξίας 127 δισ. δολαρίων από την Ευρώπη.

Το Βέλγιο εξήγαγε συνολικά φαρμακευτικά προϊόντα αξίας 73 δισ. δολαρίων μόνο στο πρώτο δεκάμηνο του 2024, με το 25% αυτών να καταλήγει στις ΗΠΑ. Η φαρμακοβιομηχανία αποτελεί το 15% των συνολικών εξαγωγών της χώρας.

Η Ιρλανδία, με 45.000 εργαζόμενους στον κλάδο, έχει μετατραπεί σε κέντρο παραγωγής για τις αμερικανικές εταιρείες, αποτέλεσμα μιας πολιτικής που ξεκίνησε επί… Τραμπ, ο οποίος παρείχε το 2017 «φορολογικό πακέτο» στις φαρμακευτικές εταιρείες  μαζί με την ευκαιρία να μεταφέρουν τις παραγωγές τους σε χώρες με χαμηλότερη φορολογία.

«Αν τελικά επιβληθούν δασμοί, η Ιρλανδία κινδυνεύει να πληγεί σοβαρά», προειδοποιεί ο καθηγητής Νομικής Billy Melo Araujo.

Σύσκεψη της Κομισιόν με τη φαρμακοβιομηχανία

Η Κομισιόν ήδη προετοιμάζεται. Χθες, Τρίτη, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν συγκάλεσε εκτάκτως συνάντηση με τους εκπροσώπους της φαρμακοβιομηχανίας στις Βρυξέλλες, εκπέμποντας το μήνυμα του «μη εφησυχασμού».

«Ο φαρμακευτικός τομέας είναι στρατηγικής σημασίας για την Ευρώπη και θα κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να τον προστατεύσουμε», είπε ευρωπαίος αξιωματούχος.

Οι ΗΠΑ, από την άλλη, φαίνεται πως προχωρούν σε επαναβιομηχανοποίηση πέντε στρατηγικών τομέων: αυτοκίνητα, μέταλλα, ξυλεία, φάρμακα και μικροτσίπ.

Οι τρεις πρώτοι τομείς έχουν ήδη πληγεί από δασμούς κι όλοι αναρωτιούνται αν τα φάρμακα και τα μικροτσίπ θα ακολουθήσουν.

Σε στάση αναμονής η φαρμακοβιομηχανία

Παρά την ανακοίνωση του Ντόναλντ Τραμπ ότι τα φαρμακευτικά προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ θα εξαιρούνται από τους δασμούς που επιβλήθηκαν, οι ηγέτες του κλάδου, συμπεριλαμβανομένου και του διευθύνοντος συμβούλου της Eli Lilly, David Ricks, θεωρούν αναπόφευκτη την επιβολή δασμών στα φαρμακευτικά προϊόντα στο μέλλον, δεδομένης της δήλωσης του Τραμπ τον Φεβρουάριο για επιβολή δασμών «25% ή υψηλότερους» στα εισαγόμενα φάρμακα.

Σε συνέντευξή του στο BBC, ο David Ricks, παρουσίασε μια ζοφερή εικόνα της επίδρασης των δασμών στις βιοτεχνολογικές εταιρείες.

«Νομίζω ότι είναι ένα κομβικό σημείο στην πολιτική των ΗΠΑ και θεωρώ ότι δεν υπάρχει επιστροφή», είπε χαρακτηριστικά ο CEO της Eli Lilly.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Fierce Pharma,  ένας σημαντικός στόχος της κίνησης του Τραμπ  να επιβάλλει δασμούς, είναι να ενθαρρύνει τις εταιρείες στις ΗΠΑ να διεξάγουν την παραγωγή τους  στη χώρα.

Η Eli Lilly ήταν από τις πρώτες εταιρείες του κλάδου που ανέπτυξε τις δυνατότητες παραγωγής της στις ΗΠΑ. Από το 2020, η έχει διαθέσει 50 δισεκατομμύρια δολάρια για την κατασκευή και την αναβάθμιση νέων εργοστασίων στις ΗΠΑ.

Ωστόσο η παραγωγή της  εξαρτάται επίσης σε μεγάλο βαθμό από τα εργοστάσιά της στην Ιρλανδία, όπου απασχολεί περισσότερους από 3.000 εργαζόμενους ενώ κατασκευάζει και μια νέα μονάδα ύψους 800 εκατομμυρίων δολαρίων.

«Δεν μπορούμε να παραβιάσουμε αυτές τις συμφωνίες, επομένως πρέπει να απορροφήσουμε όποιους δασμούς προκύψουν και να κάνουμε συμβιβασμούς μέσα στις εταιρείες μας», είπε ο David Ricks στο BBC.

Τυπικά, αυτό σημαίνει μείωση του προσωπικού ή λιγότερη έρευνα και ανάπτυξη.

Το χρονοδιάγραμμα για την επιβολή δασμών στα φάρμακα είναι αβέβαιο. Ο νόμος  για την επέκταση του εμπορίου επιτρέπει στον αμερικανό πρόεδρο να επιβάλει περιορισμούς στις εισαγωγές, εφόσον διαπιστωθεί από το  υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ ότι ορισμένες εισαγωγές απειλούν την εθνική οικονομία των ΗΠΑ.

Άλλωστε, και κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του, ο Τραμπ ξεκίνησε οκτώ  τέτοιες έρευνες, με αποτέλεσμα να επιβληθούν εισφορές σε δύο προϊόντα, τον χάλυβα και το αλουμίνιο.

Στέλεχος αμερικανικής φαρμακοβιομηχανίας ανέφερε ότι μια τέτοια έρευνα μπορεί να «διαρκέσει έως και 270 ημέρες, αλλά μπορεί και πολύ λιγότερο».

Πρόσθεσε δε ότι η εταιρεία του παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, επειδή «διαχειριζόμαστε μια παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού και κινούμαστε συνέχεια διασυνοριακά».

Σχολιάζοντας την ανακοίνωση του Τραμπ, ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν χαρακτήρισε τους δασμούς «επιθετικούς  και αβάσιμους» και κάλεσε τις χώρες της Ευρώπης να σταματήσουν τις επενδύσεις στις ΗΠΑ.

Προς το παρόν, οι εταιρείες των ΗΠΑ που επωφελούνται περισσότερο από την απόφαση του Τραμπ να εξαιρέσει τα φαρμακευτικά προϊόντα από το μέτρο των δασμών  είναι η AbbVie και η MSD, ανέφερε η UBS. Η Pfizer και η Amgen πραγματοποιούν επίσης μεγάλη παραγωγή στο εξωτερικό, σύμφωνα με τους αναλυτές.