Φωτιά στην Αττική: Έχει μπει στο σπίτι σου η μεγαλύτερη απειλή για τους πνεύμονες σου

Την Κυριακή το μεσημέρι, ενώ καθόμουν στο σαλόνι μου παρατήρησα διάφορα απροσδιόριστα και ανεπαίσθητα… πράγματα να πετούν στο χώρο μου. Δεν ήταν κάτι που μπορούσα να πιάσω. Περισσότερο έμοιαζαν με εκλάμψεις.

Σκέφτηκα πως είναι οι τρίχες της σκύλας μου -τις οποίες ‘ταξίδευε’ ο αέρας. Μετά μαύρισε ο ουρανός και συνειδητοποίησα ότι κάπου πολύ κοντά έχει ‘πιάσει’ φωτιά. Πολύ γρήγορα έφτασε στάχτη στο μπαλκόνι μου.

Αν ζήσατε τα ίδια, έχετε κι εσείς στους χώρους σας την κύρια απειλή για τη δημόσια υγεία, που είναι η σωματιδιακή ρύπανση.

Περί τίνος πρόκειται;

Αντιπροσωπεύει ένα κύριο συστατικό του καπνού των δασικών πυρκαγιών που αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για τους πνεύμονες μας.

ΤΙ ΠΕΡΙΕΧΕΙ Ο ΚΑΠΝΟΣ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ

Η «ρύπανση από σωματίδια» (particle pollution ή particulate matter ή αερολύματα -PM) είναι ένας γενικός όρος για ένα μείγμα στερεών και υγρών σταγονιδίων που αιωρούνται στον αέρα.

Ο αέρας που αναπνέουμε, σε εσωτερικούς και σε εξωτερικούς χώρους, περιέχει πάντα σωματιδιακή ρύπανση.

Υπάρχουν πολλές πηγές.

Η συνηθέστερη αφορά δραστηριότητες που σχετίζονται με την καύση, όπως οι πυρκαγιές. Λόγω της ποικιλίας των πηγών, τα σωματίδια που κυκλοφορούν έχουν πολλά μεγέθη και σχήματα. Κάποια είναι τόσο μικρά που είναι ορατά μόνο μέσω ηλεκτρονικού μικροσκόπιου.

Μπορούν να αποτελούνται από διαφορετικά συστατικά, όπως οξέα (π.χ. θειικό οξύ), ανόργανες ενώσεις (π.χ. θειικό αμμώνιο, νιτρικό αμμώνιο και χλωριούχο νάτριο), οργανικές χημικές ουσίες, αιθάλη, μέταλλα, σωματίδια εδάφους ή σκόνης και βιολογικά υλικά ( π.χ. γύρη και σπόρια μούχλας).

Λόγω του μικρού τους μεγέθους, τα σωματίδια μπορούν εύκολα να διεισδύσουν σε σπίτια και κτίρια, αυξάνοντας τις συγκεντρώσεις σωματιδίων σε εσωτερικούς χώρους.

Η μεγαλύτερη απειλή για τους πνεύμονες μας

Όπως έχει ενημερώσει έρευνα που διενήργησαν επιστήμονες του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας Scripps στο UC San Diego «τα λεπτά σωματίδια στον καπνό της πυρκαγιάς μπορεί να είναι πολλές φορές πιο επιβλαβή για την ανθρώπινη αναπνευστική υγεία από τα σωματίδια από άλλες πηγές, όπως τα καυσαέρια αυτοκινήτων.

Ενώ αυτή η διάκριση είχε προηγουμένως εντοπιστεί σε εργαστηριακά πειράματα, η νέα μελέτη την επιβεβαιώνει σε επίπεδο πληθυσμού», με τα στοιχεία που έλαβαν υπ’ όψιν να αφορούν δεδομένα εισαγωγών σε νοσοκομεία επί 14 έτη.

Όπου ‘μικροσκοπικά σωματίδια’, έχουν διαμέτρου έως 2.5 microns, δηλαδή, το 1/20 μιας ανθρώπινης τρίχας.

Είναι γνωστά ως PM2.5 (το PM αντιστοιχεί στο particulate matter) και αποτελούν το κύριο συστατικό του καπνού της πυρκαγιάς.

Μπορούν να διεισδύσουν στην ανθρώπινη αναπνευστική οδό, να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος και να βλάψουν ζωτικά όργανα. Μια αύξηση κατά 10 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο στα PM2.5, που αποδίδεται σε άλλες πηγές πλην του καπνού των δασικών πυρκαγιών, εκτιμήθηκε ότι αύξησε τις εισαγωγές στα αναπνευστικά νοσοκομεία κατά 1%.

Η ίδια αύξηση, όταν αποδίδεται στον καπνό της δασικής πυρκαγιάς, προκαλεί από 1.3 έως 10% αύξηση στις εισαγωγές με θέματα στο αναπνευστικό.

Δεν υπάρχει συναίνεση στο λόγο που τα PM2.5 των δασικών πυρκαγιών είναι πιο επιβλαβή για τον άνθρωπο, από άλλες πηγές σωματιδιακής ρύπανσης.

Είναι ωστόσο, δεδομένο ότι αυτά τα σωματίδια είναι πιο επικίνδυνα για τους πνεύμονες μας από ό,τι εκείνα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Ως εκ τούτου, είναι ανάγκη να διευκρινιστούν τα ασφαλή επίπεδα.

Όπως διευκρίνισαν οι ερευνητές, η υπόθεση ότι όλα τα σωματίδια ενός συγκεκριμένου μεγέθους είναι εξίσου τοξικά μπορεί να είναι ανακριβής, ενώ οι επιπτώσεις των πυρκαγιών -ακόμη σε μεγάλες αποστάσεις- αντιπροσωπεύουν μια πιεστική ανησυχία για την ανθρώπινη υγεία.

Ένας παράγοντας που είναι λιγότερο κατανοητός, είναι το πώς ο καπνός των δασικών πυρκαγιών που εξαπλώνεται χιλιόμετρα μακριά και ρυπαίνει τον αέρα για εβδομάδες, μπορεί να προκαλέσει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία -κατά τη διάρκεια πυρκαγιών και μακροπρόθεσμα.

Στο συμπέρασμα, οι ερευνητές έγραψαν μεταξύ άλλων και ότι «αυτή η μελέτη καταδεικνύει ότι η ζημιά που προκαλείται από τον καπνό των δασικών πυρκαγιών μπορεί να είναι μεγαλύτερη από ό,τι πιστευόταν προηγουμένως, ενισχύοντας το επιχείρημα για συστήματα έγκαιρου εντοπισμού πυρκαγιών και τις προσπάθειες για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής».