Γιατί πήγαν ψυχολόγοι στη Σαντορίνη – Τα συμπτώματα του σεισμού

Ζαλάδα, ιλίγγους και ναυτία μπορεί να αισθανθούν οι κάτοικοι περιοχών που πλήττονται από συνεχείς σεισμικές δονήσεις, όπως συμβαίνει αυτήν την περίοδο στη Σαντορίνη, την Αμοργό και άλλα νησιά.

Όπως αναφέρουν ειδικοί, ακόμα και ένας σεισμός μέτριας έντασης, είναι αρκετός για να αποδιοργανώσει τον οργανισμό. Πόσο μάλλον όταν η Γη τρέμει εδώ και 3 εβδομάδες και οι δονήσεις, μαζί με τις μη αισθητές, έχουν ξεπεράσει τις 6.500.

Η συσχέτιση των σεισμών με τη ναυτία, τη ζάλη, τους ιλίγγους και τα άλλα συμπτώματα έχει διαπιστωθεί σε αρκετές μελέτες. Στην πραγματικότητα, σε μία από αυτές τα συμπτώματα των ασθενών ονομάστηκαν «σύνδρομο μετασεισμικής ζάλης», όπως αναφέρει μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2021.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματά της, ποσοστό μεγαλύτερο του 42% των 3.656 ανθρώπων που ερωτήθηκαν από Ιάπωνες ερευνητές στις 12 εβδομάδες μετά τους ισχυρούς σεισμούς στο Κουμαμότο το 2016, δήλωσαν ότι ένιωθαν μια «ψευδαίσθηση ταλάντωσης» μετά τους σεισμούς.

Αυτό που οι συγγραφείς της μελέτης ονόμασαν «ταλάντωση ψευδαίσθησης» περιελάμβανε μια σειρά συμπτωμάτων, όπως ίλιγγο, ζάλη και την αίσθηση ότι ταλαντεύεται ή κινείται κάποιος, ενώ παραμένει ακίνητο σε σταθερό έδαφος.

Σε έτερη μελέτη, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι συμμετέχοντες είχαν «διαταραχή στη λειτουργία της ισορροπίας» μετά από τον σεισμό 9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ που είχε πλήξει την Ιαπωνία το 2011. Οι κάτοικοι αντιμετώπιζαν προβλήματα ισορροπίας για εβδομάδες και μήνες μετά τον σεισμό.

Ανάλογα συμπτώματα έχουν αναφέρει και άνθρωποι που αντιμετώπισαν πολύ μικρότερους σεισμούς, όπως τα 4,8 Ρίχτερ που έπληξαν το Νιού Τζέρσι των ΗΠΑ τον περασμένο Απρίλιο.

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις αυτό που βιώνουν οι κάτοικοι είναι η κινήτωση την οποία γνωρίζουμε περισσότερο ως ναυτία της κίνησης, αναφέρει ο δρ. Larry Brown, καθηγητής Γεωφυσικής στο Πανεπιστήμιο Cornell, στη Νέα Υόρκη.

«Είναι σαν να βρίσκεται ο πάσχων σε ένα πλοίο. Το σώμα του δεν περιμένει ότι το έδαφος θα αρχίσει να κινείται και αυτό είναι πολύ αποσταθεροποιητικό», εξηγεί.

Η αποσταθεροποίηση συμβαίνει επειδή διαταράσσεται η αίσθηση της θέσης μας στον χώρο και της ισορροπίας.

Η ρίζα του κακού είναι το αιθουσαίο σύστημα των αυτιών μας, το οποίο λαμβάνει αισθητήριες πληροφορίες από το περιβάλλον για να μας βοηθήσει να διατηρήσουμε την ισορροπία μας.

Όταν υπάρξει απρόσμενη κίνηση, όπως ο κυματισμός της θάλασσας ή το τρέμουλο του εδάφους λόγω του σεισμού, το αιθουσαίο σύστημα απορρυθμίζεται διότι λαμβάνει αντικρουόμενες πληροφορίες.

Και αυτό, διότι τα μάτια μας λένε πως όλα γύρω μας είναι όπως πρέπει, αλλά το κεφάλι μας αισθάνεται πως όλα κινούνται. Αυτά τα αντικρουόμενα μηνύματα είναι που προκαλούν τη ναυτία, τη ζάλη και την απώλεια της ισορροπίας.

Πόσο διαρκούν τα συμπτώματα του σεισμού

Το πόσο ακριβώς θα διαρκέσουν η ναυτία και τα άλλα συμπτώματα εξαρτάται από την ένταση του σεισμού και ορισμένους άλλους παράγοντες. Συνήθως υποχωρούν μέσα σε λίγα λεπτά έως ώρες από τον σεισμό.

Αν όμως κάποιος βρίσκεται ψηλά σε ένα κτήριο και βιώσει πιο έντονα τον σεισμό, θα διαρκέσουν περισσότερο.

Το ίδιο θα συμβεί και σε όσους είναι επιρρεπείς στη ναυτία της κίνησης, οπότε την εκδηλώνουν στις μετακινήσεις τους με αυτοκίνητα, πλοία κ.λπ.

Ακόμα χειρότερα είναι όταν ο ένας σεισμός διαδέχεται τον άλλο, καθώς η απορρύθμιση του αιθουσαίου συστήματος είναι επαναλαμβανόμενη. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και στα συμπτώματα της ναυτίας και της ζάλης.

Τι μπορούν να κάνουν όσοι έχουν συμπτώματα από τον σεισμό

Η αλήθεια είναι ότι δεν έχουν γίνει αρκετές μελέτες για το σύνδρομο μετασεισμικής ζάλης, ώστε να έχουν βρεθεί ειδικές θεραπείες γι’ αυτό. Επειδή όμως οφείλεται εν πολλοίς στην κλασική ναυτία της κίνησης (ή των ταξιδιωτών), πιθανώς μπορεί να μειωθεί με ανάλογους τρόπους.

Οι ειδικοί συμβουλεύουν όσους βιώνουν τέτοιες καταστάσεις, να κοιτάζουν μακριά, σε ένα σταθερό σημείο όταν τις νιώθουν ή να ξαπλώσουν για λίγο και πιούν λίγο κρύο νερό ή ένα ζεστό τσάι.

Λίγη φρυγανιά ή παξιμάδι επίσης μπορεί να σας βοηθήσει, αναφέρει ο δρ. Munetaka Ushio, ωτορινολαρυγγολόγος στο Ιατρικό Κέντρο του Τόκυο, μετά τον σεισμό του 2011. Και αν αυτά τα συμπτώματα επιμείνουν, ρωτήστε τον γιατρό σας μήπως σας συστήσει κάποιο φάρμακο κατά της ναυτίας.

Κλιμάκια ψυχολόγων στη Σαντορίνη

Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι το υπουργείο Υγείας έστειλε στη Σαντορίνη κλιμάκια ψυχολόγων, για παροχή ψυχοκοινωνικής υποστήριξης στους κατοίκους των Κυκλάδων.

Με πρωτοβουλία του υφυπουργού Υγείας Δημήτρη Βαρτζόπουλου και με αφορμή την έντονη σεισμική δραστηριότητα που καταγράφεται στις Κυκλάδες, το υπουργείο Υγείας απέστειλε Κλιμάκια Επαγγελματιών Ψυχικής Υγείας στη Σαντορίνη για την εκτίμηση και καταγραφή των ψυχοκοινωνικών αναγκών των κατοίκων.

Συγκεκριμένα στις 8 και 9 Φεβρουαρίου, τα κλιμάκια της ΑΜΚΕ ΕΠΑΨΥ και της ΑΜΚΕ Κλίμακα μετέβησαν στο νησί, για συναντήσεις με τις υγειονομικές και κοινωνικές υπηρεσίες του νησιού, τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας και στελέχη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Με έδρα το Γενικό Νοσοκομείο Θήρας και εν μέσω της σεισμικής δραστηριότητας που εξελίσσεται στο νησί, εκτιμήθηκε ο βαθμός κατάλληλης στελέχωσης και ετοιμότητας παρέμβασης στην κρίση από σεισμούς των τοπικών δημόσιων υπηρεσιών υγείας και κοινωνικών υπηρεσιών, καθώς και οι ανάγκες πρόληψης και αντιμετώπισης ψυχοκοινωνικών προβλημάτων που ενδέχεται να ανακύψουν, ιδίως στις ομάδες υψηλής ευαλωτότητας.

Τηλεφωνική γραμμή για ψυχολογική στήριξη των κατοίκων στις Κυκλάδες

Οι πολίτες έχουν επίσης τη δυνατότητα να επικοινωνούν με την τηλεφωνική γραμμή  ψυχοκοινωνικής υποστήριξης 10306, εντελώς δωρεάν, ανώνυμα και καθ’ όλη τη διάρκεια του 24ωρου. Επιλέγοντας την ειδική κατηγορία «3 – ψυχολογική υποστήριξη σε μαζικές κρίσεις και καταστροφές» θα τους παρασχεθεί υποστήριξη, πληροφόρηση και καθοδήγηση εφόσον το χρειάζονται από ειδικευμένους επαγγελματίες ψυχικής υγείας θα βρίσκονται στη διάθεσή τους.