Η αλήθεια του “Μην κάθεσαι κοντά στην τηλεόραση, θα χαλάσεις τα μάτια σου”

Ήμουν παιδί όταν οι τηλεοράσεις στην Ελλάδα ήταν μεν έγχρωμες, τα κανάλια ήταν δύο, ο τρόπος για να φτιάξεις την εικόνα, τα χτυπήματα στη συσκευή και αυτός για να αλλάξεις τα κανάλια, να πας στην TV και να γυρίσεις το κουμπί.

Δεν υπήρχε τηλεκοντρόλ, πόσο μάλλον Internet, ώστε να έχουμε άνετη πρόσβαση σε πληροφορίες για όσα μπορεί να προκαλέσει σε εγκέφαλο, μάτια και γενικότερη λειτουργία, το να περνάμε ατελείωτες ώρες μπροστά στην τηλεόραση ή/και να κολλάμε το πρόσωπό μας σε οθόνες.

Έτσι, η δασκάλα της τάξης μου, στο σχολείο, συνέστησε στη μητέρα μου να με πάει σε οφθαλμίατρο κι εκείνος ‘βρήκε’ μυωπία, όλοι μου καταλόγισαν ότι έφταιγε η απόσταση μου από την οθόνη της αγαπημένης μου συσκευής (οριακά δεν έμπαινα μέσα να παίξω στα σίριαλ).

Είχαν δίκιο, όπως αποδεικνύεται έως σήμερα μέσω εργασιών.

Οι «παλαιάς κοπής» τηλεοράσεις δημιουργούσαν μεγαλύτερο κίνδυνο για τα μάτια όλων. Πιο συγκεκριμένα, αυτές που κατασκευάστηκαν πριν από τη δεκαετία του 1950, φέρεται να εξέπεμπαν υψηλότερα επίπεδα ακτινοβολίας που θα μπορούσαν να αυξήσουν τον κίνδυνο οφθαλμικών προβλημάτων.

Οι σύγχρονες τηλεοράσεις ωστόσο, συμμορφώνονται με το όριο ακτινοβολίας (ο κανόνας είναι πως «οι τηλεοράσεις με επίπεδη οθόνη που ενσωματώνουν οθόνες υγρών κρυστάλλων (LCD) ή οθόνες πλάσματος δεν μπορούν να εκπέμπουν ακτινοβολία Χ»).

ΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΟΘΟΝΕΣ

Η Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας ενημερώνει ότι τα παιδιά μπορούν πραγματικά να εστιάσουν από κοντά, χωρίς να κουράζονται τα μάτια, καλύτερα από τους ενήλικες. Επομένως συχνά αναπτύσσουν τη συνήθεια να κάθονται ακριβώς μπροστά στην τηλεόραση ή να κρατούν το υλικό ανάγνωσης κοντά στα μάτια τους.

Τα παιδιά ηλικίας από 7 έως 15 ετών, έχουν τον υψηλότερο κίνδυνο για οφθαλμικά προβλήματα -με πρώτο τη μυωπία που είναι παγκοσμίως η κύρια αιτία τύφλωσης- καταλαβαίνετε τι έγινε. Για την ιστορία, τα μάτια σταματούν να μεγαλώνουν σε ηλικία από 18 έως 25 ετών.

Με την εμφάνιση των επίπεδων οθονών των πολλών ιντσών, έγινε αδύνατο να δούμε ό,τι προβάλλεται στην εικόνα αν καθίσουμε κοντά. Έτσι, αρχίσαμε να κρατάμε τις αποστάσεις μας.

Και τότε μπήκαν στη ζωή μας τα smartphones και τα tablets, με την προσκόλληση μας για παρατεταμένο χρονικό διάστημα να προκαλεί από κούραση και πονοκεφάλους έως πρόβλημα στα μάτια.

Όπως εξήγησε στην Washington Post η επίκουρος καθηγήτρια οφθαλμολογίας στο University of California at Davis, Marcela Estrada «όταν μια οθόνη είναι πολύ κοντά στα μάτια, αυτά στρέφονται προς τα μέσα ενώ βλέπουν από κοντά μια οθόνη.

Αυτό προκαλεί συστολή ενός μυ που είναι πίσω από την ίριδα του ματιού -το ακτινωτό σώμα-, αλλάζοντας το σχήμα του φακού. Όταν το μάτι εστιάζει σταθερά πολύ κοντά, ο φακός του ματιού αφιερώνει περισσότερο χρόνο στην προσαρμογή και αλλάζει το σχήμα του, ώστε να ‘περάσει’ την εικόνα στον αμφιβληστροειδή.

Εάν αυτό γίνεται πάρα πολύ, ενθαρρύνεται το μάτι να μεγαλώσει πιο γρήγορα και έτσι, προάγεται η μυωπία» που δεν μπορεί να αντιστραφεί άπαξ και εμφανιστεί.

Όταν ένα παιδί κάθεται κοντά στην τηλεόραση, αυτό μπορεί να είναι ένα προειδοποιητικό σημάδι ότι το παιδί έχει αναπτύξει στραβισμό, πρόβλημα με την ευθυγράμμιση των ματιών ή ότι το παιδί μπορεί να χρειάζεται γυαλιά για μυωπία ή υπερμετρωπία.

Όσο πιο μυωπικοί γινόμαστε, σε τόσο μεγαλύτερο κίνδυνο θέτουμε τα μάτια μας σε εκφυλιστικές οφθαλμικές παθήσεις (πχ απώλεια όρασης, αποκόλληση αμφιβληστροειδούς, καταρράκτη και γλαύκωμα). Όταν φτάνουμε στα 40, αναπτύσσουμε και πρεσβυωπία, καθώς ο φακός είναι λιγότερο ικανός να λυγίσει ώστε να εστιάσει σε πράγματα.

Η γενετική, επίσης παίζει ρόλο στο αν θα αναπτύξουμε μυωπία (αν οι γονείς -ή ένας εξ αυτών- έχουν μυωπία, αυξάνονται οι πιθανότητες, ενώ ρόλο παίζουν και διάφορα σύνδρομα -πχ Marfan).

ΠΩΣ ΝΑ ΦΡΟΝΤΙΣΕΤΕ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΔΙΚΑ ΣΑΣ

Οι εκτιμήσεις αναφέρουν πως έως το 2050 το 50% του πληθυσμού της Γης θα έχει μυωπία.

Στις συμβουλές που δίνουν οι ειδικοί είναι ο περιορισμένος χρόνος οθονών στα παιδιά (η τοποθέτηση σε βαριά θήκη κάνει δύσκολο το κράτημα για πολύ ώρα), που καλό είναι να τις έχουν σε απόσταση ενός χεριού και να περνούν τουλάχιστον δυο ώρες την ημέρα σε εξωτερικούς χώρους.