Η απροσδόκητη “παρενέργεια” που έχουν τα νεότερα φάρμακα για αδυνάτισμα και διαβήτη

Σε όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, γυναίκες που έχουν χρησιμοποιήσει σεμαγλουτίδη ή φάρμακα της ίδια κατηγορίας (GLP-1) για ρύθμιση του διαβήτη ή απώλεια βάρους αναφέρουν μια απροσδόκητη παρενέργεια: Εγκυμοσύνη-έκπληξη.

Η ομάδα του Facebook «Έμεινα έγκυος με το Ozempic» (I got Pregnant on Ozempic), έχει σήμερα περισσότερα από 500 μέλη.

Σε πολυάριθμες αναρτήσεις στο Reddit και το TikTok, γυναίκες συζητούν για απρογραμμάτιστες εγκυμοσύνες κατά τη διάρκεια λήψης σεμαγλουτίδης και παρόμοιων φαρμάκων, τα οποία μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντική απώλεια βάρους, περιορίζοντας την όρεξη και επιβραδύνοντας τη διαδικασία της πέψης.

Όπως ξεκαθαρίζει η Washington Post, οι αναφορές για την «έκρηξη» μωρών σε γυναίκες που έλαβα σεμαγλουτίδη είναι ανεπίσημες και δεν είναι γνωστό πόσο διαδεδομένο είναι το φαινόμενο.

Επίσης, δεν υπάρχουν κλινικές μελέτες προς αυτήν την κατεύθυνση, οπότε επιστημονικά δεν έχει αποδειχθεί κάτι.

Ωστόσο, ειδικοί αναφέρουν ότι η σημαντική απώλεια βάρους που προκαλεί το φάρμακο, μπορεί να επηρεάσει και τη γονιμότητα.

Άλλοι ειδικοί εικάζουν ότι τα φάρμακα της κατηγορίας GLP-1, θα μπορούσαν να επηρεάσουν την απορρόφηση των αντισυλληπτικών χαπιών, προκαλώντας αποτυχίες στον έλεγχο της εγκυμοσύνης.

«Έμεινα έγκυος με GLP-1», γράφει η 32χρονη Deb Oliviara στον λογαριασμό της στο TikTok, ο οποίος έχει 36.000 followers. Η ίδια αναφέρει ότι στο παρελθόν είχε υποστεί δύο αποβολές και μια θνησιγένεια.

Η Oliviara, η οποία ζει στο Μίσιγκαν, ανέφερε ότι χρησιμοποιούσε το σεμαγλουτίδη για τρεις μήνες πριν μείνει έγκυος.

«Ήμουν τριών εβδομάδων έγκυος όταν το κατάλαβα. Τώρα είμαι 3 μηνών έγκυος και το μωρό τα πάει καταπληκτικά».

Άλλη γυναίκα σχολιάζει σε ανάρτησή της ότι έκανε προσπάθειες για να μείνει έγκυος για πάνω από 10 χρόνια, όμως έμεινε μετά τη λήψη του εν λόγω φαρμάκου.

Μάλιστα, η ίδια αναφέρει ότι είχε σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, μία κατάσταση που αποτελεί βασική αιτία υπογονιμότητας.

Η Paige Burnham, 29 ετών, που ζει στο Louisville της Αλαμπάμπα, είχε χάσει περίπου 80 κιλά ενώ χρησιμοποιούσε τη σεμαγλουτίδη για διαβήτη τύπου 2.

Σε κάποια φάση άρχισε να αισθάνεται έντονη ναυτία και υπέθεσε ότι το σύμπτωμα οφειλόταν στο φάρμακο. «Η πιο χαρακτηριστική παρενέργεια της σεμαγλουτίδη ήταν η ναυτία», είπε η ίδια.

Όμως έμαθε τελικά ότι το σύμπτωμα ήταν στην πραγματικότητα πρωινή ναυτία λόγω εγκυμοσύνης, μια έκπληξη, δεδομένου ότι η ίδια και ο σύντροφός της προσπαθούσαν επί τέσσερα χρόνια να συλλάβουν.

Η Paige σταμάτησε να παίρνει σεμαγλουτίδη και γέννησε ένα υγιές αγοράκι, τον Creed, τον Μάρτιο του 2023.

Δεν υπάρχουν κλινικές δοκιμές για το φάρμακο του αδυνατίσματος και την εγκυμοσύνη

Λίγα είναι γνωστά για τις επιπτώσεις της σεμαγλουτίδη και παρόμοιων φαρμάκων στις γυναίκες που θέλουν να μείνουν έγκυες ή που μένουν έγκυες ενώ λαμβάνουν τα φάρμακα, επειδή αποκλείστηκαν από τις πρώτες κλινικές δοκιμές του φαρμάκου, όπως άλλωστε γίνεται για τα περισσότερα νέα φάρμακα.

Εκπρόσωπος της εταιρείας Novo Nordisk, η οποία παρασκευάζει δύο από αυτά τα φάρμακα, δήλωσε ότι σε αυτή τη φάση συλλέγουν δεδομένα για να αξιολογήσουν την ασφάλεια της σεμαγλουτίδης στην εγκυμοσύνη.

«Η εγκυμοσύνη ή η πρόθεση εγκυμοσύνης ήταν κριτήρια αποκλεισμού στις κλινικές δοκιμές μας», ανέφερε η εταιρεία σε ανακοίνωσή της.

Η μεγαλύτερη ανησυχία μεταξύ των γυναικών που μένουν έγκυες χρησιμοποιώντας ένα φάρμακο της κατηγορίας GLP-1 είναι κατά πόσον το φάρμακο ενέχει κίνδυνο για το έμβρυο.

Ενώ γυναίκες όπως η Burnham και η Oliviara έχουν να διηγηθούν μόνο καθησυχαστικές ιστορίες για τη γέννηση υγιών μωρών, οι γιατροί λένε ότι είναι σημαντικό να διακόψετε αμέσως το φάρμακο μόλις διαπιστώσετε εγκυμοσύνη.

Εκπρόσωπος της Novo Nordisk δήλωσε ότι δεν υπάρχουν αρκετά διαθέσιμα δεδομένα για να γνωρίζουμε αν το φάρμακο ενέχει κίνδυνο για γενετικές ανωμαλίες, αποβολή ή άλλα ανεπιθύμητα συμβάντα που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη.

Με βάση μελέτες αναπαραγωγής σε ζώα, η εταιρεία δήλωσε ότι «ενδέχεται να υπάρχουν πιθανοί κίνδυνοι για το έμβρυο από την έκθεση στη σεμαγλουτίδη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης».

Παράλληλα, η εταιρεία συνιστά τη διακοπή του φαρμάκου τουλάχιστον δύο μήνες πριν από μια προγραμματισμένη εγκυμοσύνη.

Σύμφωνα με το φύλλο οδηγιών του φαρμάκου, οι έγκυοι αρουραίοι στους οποίους χορηγήθηκε σεμαγλουτίδη, εμφάνισαν στις δομικές ανωμαλίες, προβλήματα ανάπτυξης του εμβρύου και εμβρυϊκή θνησιμότητα.

Σε κουνέλια και πιθήκους καταγράφηκαν πρώιμες αποβολές ή δομικές ανωμαλίες καθώς και έντονη απώλεια σωματικού βάρους της μητέρας.

Ο έλεγχος του διαβήτη είναι σημαντικός για μια υγιή εγκυμοσύνη και οι ειδικοί λένε ότι οι ασθενείς που λαμβάνουν σεμαγλουτίδη για τον διαβήτη, θα πρέπει να συζητήσουν τους κινδύνους και τα οφέλη με τον γιατρό τους.

Γιατί τα φάρμακα αυτά μπορεί να επηρεάζουν τον κίνδυνο απρογραμμάτιστης εγκυμοσύνης

Αν και δεν είναι σαφές αν οι γυναίκες που λαμβάνουν GLP-1 έχουν υψηλότερο κίνδυνο μη προγραμματισμένης εγκυμοσύνης (δεν αρκούν οι μαρτυρίες, θα πρέπει να γίνουν επιστημονικές μελέτες), οι γιατροί λένε ότι υπάρχουν μερικές εξηγήσεις γιατί μερικές γυναίκες μένουν έγκυες ενώ χρησιμοποιούν τα φάρμακα.

Η απώλεια βάρους μπορεί να έχει επίδραση στην ωορρηξία και τη γονιμότητα, δήλωσε η Lora Shahine, ενδοκρινολόγος εξειδικευμένη στην αναπαραγωγική Υγεία σε κλινική του Bellevue της Ουάσινγκτον.

«Νομίζω ότι με την απώλεια βάρους, την εξισορρόπηση των ορμονών και τη βελτίωση της αντίστασης στην ινσουλίνη, η ορμονική πρόσβαση επανέρχεται και ξαφνικά οι γυναίκες αρχίζουν ξανά την ωορρηξία. Μάλιστα, μπορεί αυτές να μην είχαν ωορρηξία για χρόνια», δήλωσε η Shahine, η οποία είναι και αναπληρώτρια κλινική καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον.

Η Stephanie Fein, παθολόγος στο Λος Άντζελες που ειδικεύεται στο να βοηθάει τις γυναίκες να χάσουν βάρος για τη γονιμότητά τους, δήλωσε ότι η απώλεια μόλις 5% έως 10% του σωματικού βάρους μπορεί να βοηθήσει κάποια να συλλάβει.

«Κανείς δεν γνωρίζει ακριβώς τον λόγο. Το λίπος είναι ορμονικά ενεργό. Γνωρίζουμε ότι έχει επιπτώσεις στα οιστρογόνα και θα επηρεάσει την ωορρηξία και ενδεχομένως την ανάπτυξη των ωαρίων», συμπληρώνει η ίδια.

Τα φάρμακα μπορεί επίσης να επηρεάσουν τα από του στόματος αντισυλληπτικά σε ορισμένες γυναίκες, αναφέρουν οι ειδικοί.

Τα φάρμακα GLP-1 βοηθούν τους ανθρώπους να χάσουν βάρος επιβραδύνοντας τη γαστρική κένωση, περιορίζοντας την πείνα και αφήνοντας τους ανθρώπους να αισθάνονται χορτάτοι γρηγορότερα.

Μπορεί τα φάρμακα GLP-1 να επηρεάζουν επίσης την απορρόφηση των αντισυλληπτικών χαπιών, δήλωσε ο William Dietz, γιατρός και πρόεδρος της STOP Obesity Alliance στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Milken Institute στο Πανεπιστήμιο George Washington.

«Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι τα αντισυλληπτικά φάρμακα μεταβολίζονται ή είναι αναποτελεσματικά σε όσες λαμβάνουν GLP-1», καταλήγει ο ίδιος.