Ηπατίτιδα C: Η οικονομική επίπτωση στις θεραπευτικές επιλογές

Για επιτυχία στην ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης των τιμών των φαρμάκων τα οποία συνταγογραφούνται για τη θεραπεία της Ηπατίτιδας C έκανε λόγω πριν μερικές μέρες το Υπουργείο Υγείας. Επιτυχία η οποία σύμφωνα με πληροφορίες έχε να κάνει με το γεγονός ότι η Επιτροπή Διαπραγμάτευσης εξασφάλισε ιδιαίτερα σημαντικές εκπτώσεις στα φάρμακα, αποκλείοντας όμως στην τελική της απόφαση το σκεύασμα μίας εκ των τριών εταιρειών που συμμετείχαν. Πλέον οι Έλληνες γιατροί σε αντίθεση με ότι συμβαίνει στο εξωτερικό, δεν θα έχουν δυνατότητα συνταγογράφησης του συγκεκριμένου φαρμάκου διαθέτοντας μόνο δύο, με το ένα εξ αυτών να μπορεί να δοθεί μόνο σε μερικές περιπτώσεις. 

Συγκεκριμένα το φάρμακο το οποίο αποκλείστηκε ανήκει στην εταιρεία Abbvie και ήταν το πιο πρόσφατο που εισήλθε στην ελληνική αγορά για την θεραπεία της νόσου. Το συγκεκριμένο φάρμακο μπορεί να συνταγογραφηθεί για όλους τους γονότυπους της νόσου, όπως επίσης και ένα από τα δύο φάρμακα που πέρασαν από τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης. Η διαφορά της θεραπείας της Abbvie αφορούσε στο χρόνο ίασης ο οποίος είναι 8 εβδομάδες για τις περισσότερες κατηγορίες ασθενών, ενώ τα άλλα 2 είναι στις 12. 

Το κριτήριο του αποκλεισμού, με βάση και τον κανονισμό που διέπει τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, φαίνεται ότι ήταν αποκλειστικά το κόστος. Ο τρόπος που έγινε δε η διαδικασία παρέπεμπε περισσότερο …σε διαγωνισμό μειοδοσίας παρά σε διαδικασία που θα έπρεπε να υπερισχύει το κλινικό επιστημονικό υπόβαθρο. Φυσικά καμία εταιρεία δεν αμφισβητεί το αποτέλεσμα, όμως αυτό δε σημαίνει ότι η θεσμοθέτηση της Επιτροπής Διαπραγμάτευσης και η αλληλεπίδραση της λειτουργίας της με την Επιτροπή Αξιολόγησης Φαρμάκων (ΗΤΑ) δεν έχει κενά. Μην ξεχνάμε δε ότι η Επιτροπή Αξιολόγησης αυτή τη στιγμή και με βάση τα όσα γνωρίζουμε φαίνεται ανενεργή, αν και τα φάρμακα για την ηπατίτιδα είχαν αξιολογηθεί από την προηγούμενη. 

Να επισημάνουμε βέβαια ότι οι Έλληνες ασθενείς δεν θα μείνουν χωρίς θεραπεία καθώς με τα δύο φάρμακα που πλέον θα υπάρχουν επιτυγχάνεται εκρίζωση της νόσου. Η δε απόφαση της Επιτροπής Διαπραγμάτευσης θα τεθεί σε ισχύ από την αρχή Μαρτίου. 

Παρόλ’ αυτά ο αποκλεισμός μιας θεραπείας έχει και άλλες παράλληλες επιπτώσεις. Κατ΄ αρχήν αποδυναμώνεται η δυνατότητα της χώρας να ακολουθήσει τις επιταγές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την εξάλειψη της Ηπατίτιδας C μέχρι 2030, καθώς αποκλείει ένα σύμμαχό της. Να σημειωθεί ότι το Εθνικό Σύστημα Υγείας στηρίζεται στις πρωτοβουλίες των φαρμακευτικών για τον εντοπισμό των ασθενών, κάτι αρκετά δύσκολο αλλά κυρίως για την ενημέρωση της Ελληνικής Κοινωνίας και της ιατρικής κοινότητας. Είναι γνωστό ότι την εξέταση για την διάγνωση του γονότυπου της ασθένειας τη χρηματοδοτούν οι εταιρείες καθώς αυτή δεν αποζημιώνεται. 

Μάλιστα η Abbvie από το 2014 και μετά έχει επενδύσει περί τα 2 εκατ. ευρώ για προγράμματα εξάλειψης της νόσου, όπως οι επαναλαμβανόμενοι προληπτικοί έλεγχοι σε ειδικές ομάδες πληθυσμού (φυλακές, χρήστες ναρκωτικών ουσιών, κ.λπ.), οι εκστρατείες ενημέρωσης των ομάδων υψηλού κινδύνου αλλά και γενικότερα η ενημέρωση της Ελληνικής Κοινωνίας. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι υπάρχουν σήμερα περί τους 70.000 ασθενείς οι οποίοι δε γνωρίζουν ότι πάσχουν από Ηπατίτιδα C, η οποία είναι μια μεταδοτική ιογενής νόσος. 

Σημειώνεται ακόμη η Ελλάδα φαίνεται να απέχει σημαντικά από το στόχο της εξάλειψης αφού δεν καταφέρνει καν να πετύχει τους ετήσιους στόχους που είχε θέσει. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2019 θεραπεύτηκαν από Ηπατίτιδα C περί του 2450 ασθενείς όταν ο στόχος που χε τεθεί ήταν ο διπλάσιος. Μάλιστα μια σημαντική μερίδα των ασθενών αυτών είχαν λάβει τη θεραπεία της Abbvie. 

Με τον αποκλεισμό θεραπειών η Κυβέρνηση φαίνεται να δίνει και ένα αντιφατικό μήνυμα όσον αφορά στη διάθεση να προσελκύσει επενδύσεις στη χώρα και μάλιστα κλινικές μελέτες. Το ερώτημα είναι απλό: γιατί μια φαρμακευτική να φέρει κεφάλαια για μελέτες στην Ελλάδα, όταν στη συνέχεια μπορεί το φάρμακο στο οποίο θα επενδύσει να τεθεί εκτός; 

Πλέον για την Abbvie το ζητούμενο φαίνεται να είναι η επόμενη μέρα. Θεωρείται βέβαιο ότι το επιτελείο της επανεξετάζει τη στρατηγική του για τη δραστηριότητα στη χώρα, μετά και τον αποκλεισμό της από τη διακίνηση της θεραπείας για την Ηπατίτιδα C. Δεδομένη πάντως θεωρείται, όπως έχει αναφέρει πολλές φορές η διοίκηση στο παρελθόν, η διατήρηση του ασθενοκεντρικού προσανατολισμού της δραστηριότητας της. 

Την ίδια ώρα πάντως δημιουργείται ένα αρνητικό προηγούμενο για πολλές εταιρείες σχετικά με το τι μπορεί να συναντήσουν μπροστά τους με τη διεύρυνση της δραστηριότητας της Επιτροπής Διαπραγμάτευσης.