Κ. Γουναρόπουλος: Πώς επέστρεψα στη χώρα μου για να εργαστώ στον βιοτεχνολογικό κλάδο μιας ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας

Πτυχιούχος του Τμήματος Χημικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών και με μεταπτυχιακό δίπλωμα (MSc) στη Βιοχημική Μηχανική από το University College London (UCL) ο Κωνσταντίνος Γουναρόπουλος είναι ένας από τους λίγους έλληνες επιστήμονες που επέστρεψε μετά από 6 χρόνια στη χώρα μας, για να κάνει έρευνα.

Ο κ. Γουναρόπουλος ξεκίνησε το 2015 την επαγγελματική του καριέρα ως μηχανικός βιοδιεργασιών στη συμβουλευτική εταιρεία Biopharm Services Ltd στη Βρετανία, παρέχοντας τεχνικοοικονομικές συμβουλευτικές υπηρεσίες σε βιοφαρμακευτικές εταιρείες με στόχο τη βελτίωση των διεργασιών τους.

Από το 2015 έως το 2018, εργάστηκε στη Lonza Biologics ως βιοτεχνολόγος στο τμήμα παραγωγής, συμμετέχοντας ενεργά στην παραγωγή μονοκλωνικών αντισωμάτων και άλλων βιοφαρμάκων.  Από το 2018 έως το τέλος του 2020, υπηρέτησε στην ίδια εταιρεία ως ειδικός επιστήμονας στο τμήμα έρευνας και ανάπτυξης, ασχολούμενος με τη βελτιστοποίηση διεργασιών και τη μεταφορά τεχνολογίας προκειμένου να εξασφαλιστεί η προσιτότητα και η ποιότητα των παραγόμενων βιοφαρμάκων.

Από τις αρχές του 2021, οπότε και επέστρεψε στην Ελλάδα, εργάζεται στην φαρμακοβιομηχανία DEMO ως MSAT (Manufacturing Science & Technology) Downstream Processing Expert στο τμήμα Βιοτεχνολογίας.

Οι κύριες του αρμοδιότητες περιλαμβάνουν τη βελτιστοποίηση διεργασιών, την αξιολόγηση και ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών, τη διαχείριση της μεταφοράς τεχνολογίας από το R&D στην παραγωγή και τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τις κανονιστικές απαιτήσεις και τα πρότυπα ποιότητας.

Βασιζόμενος στην εμπειρία του, στοχεύει στη συνεχή βελτίωση των βιοφαρμακευτικών διεργασιών και στην προώθηση της καινοτομίας στον τομέα.

Ποιοι ήταν, όμως, οι λόγοι που τον οδήγησαν μετά από 6 χρόνια σημαντικής καριέρας στη Βρετανία, να επιστρέψει στη χώρα μας, πώς τον «έπεισε» η δημιουργία του πρώτου κέντρου βιοτεχνολογίας στην Ελλάδα από την φαρμακοβιομηχανία DEMO, ποιος είναι ο ρόλος του στην έρευνα σήμερα και τι συμβουλεύει τους συναδέλφους του για το brain regain και την ενίσχυση της επιστημονικής γνώσης στη χώρα μας.

• Ποιοι ήταν οι λόγοι που σας ώθησαν να εργαστείτε στη Βρετανία για περίπου 6 χρόνια;

Ολοκληρώνοντας τις μεταπτυχιακές μου σπουδές στο τμήμα της Βιοχημικής Μηχανικής του University College London (UCL), αποφάσισα να εργαστώ στη Βρετανία, κατά κύριο λόγο επειδή ο τομέας μου ήταν εξειδικευμένος με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν θέσεις εργασίας στην Ελλάδα. Επίσης, αυτό θα μου έδινε τη δυνατότητα να ενισχύσω τις γνώσεις μου και τις δεξιότητες μου στον τομέα της Βιοτεχνολογίας. Η Βρετανία διαθέτει ένα από τα πιο προηγμένα και δυναμικά περιβάλλοντα για βιοφαρμακευτική έρευνα και ανάπτυξη, και μου έδωσε τη δυνατότητα να εργαστώ σε πολυεθνική εταιρεία του κλάδου, τη Lonza Biologics.

• Ποιο ήταν το πιο σημαντικό project στο οποίο εργαστήκατε στη βιοφαρμακευτική Lonza Biologics, και πώς συνέβαλε στην επαγγελματική σας ανάπτυξη;

Ένα από τα πιο σημαντικά projects στο οποίο εργάστηκα στη Lonza Biologics ήταν η πλατφόρμα συνεχούς παραγωγής (Continuous Processing) μονοκλωνικών αντισωμάτων. Αυτό το project ήταν εξαιρετικά απαιτητικό και πρωτοποριακό, καθώς στόχευε στη βελτίωση της αποδοτικότητας και της ποιότητας της παραγωγής μονοκλωνικών αντισωμάτων, τα οποία είναι κρίσιμα για τη θεραπεία πολλών ασθενειών, όπως ο καρκίνος.

Συγκεκριμένα, η πλατφόρμα συνεχούς παραγωγής επιτρέπει την αδιάκοπη παραγωγή προϊόντων, μειώνοντας σημαντικά το χρόνο και το κόστος παραγωγής σε σύγκριση με τις παραδοσιακές μεθόδους, αυξάνοντας συνεπώς την προσβασιμότητα. Ο τομέας της φαρμακευτικής είναι αρκετά συντηρητικός όσον αφορά την παραγωγική διαδικασία, καθώς οι ρυθμιστικές αρχές διατηρούν μια επιφύλαξη όσον αφορά σε δραστικές αλλαγές σε μια παραγωγική διαδικασία.

Η συμμετοχή μου σε αυτό το project μού έδωσε πολύτιμες γνώσεις στην ανάπτυξη και βελτιστοποίηση βιοφαρμακευτικών διεργασιών, καθώς και εμπειρία στη διαχείριση σύνθετων ερευνητικών έργων.

• Ποια ήταν τα κίνητρα που σας ώθησαν να επιστρέψετε στην Ελλάδα;

Η απόφασή μου να επιστρέψω στην Ελλάδα βασίστηκε, κυρίως, σε επαγγελματικούς λόγους. Διαβάζοντας στις ειδήσεις για τις σημαντικές επενδύσεις στον κλάδο της φαρμακοβιομηχανίας και το όραμα της DEMO για τη δημιουργία του πρώτου κέντρου βιοτεχνολογίας στην Ελλάδα, αντιλήφθηκα τις προοπτικές και ευκαιρίες που αναδύονταν στην πατρίδα μου. Ήθελα να συμβάλλω ενεργά σε αυτό, αξιοποιώντας την εμπειρία και τις γνώσεις που απέκτησα στο εξωτερικό.

Παράλληλα, η επιστροφή στην Ελλάδα είχε και οικογενειακά κίνητρα. Είχαμε αποκτήσει το πρώτο μας παιδί και βρήκα ότι ήταν δύσκολο να μεγαλώσω μια οικογένεια στο Λονδίνο. Η Ελλάδα προσφέρει ένα πιο υποστηρικτικό περιβάλλον για την ανατροφή παιδιών, με την οικογένεια και τους φίλους να βρίσκονται κοντά και να παρέχουν σημαντική βοήθεια και υποστήριξη. Αυτό μου έδωσε την ευκαιρία να συνδυάσω την επαγγελματική μου εξέλιξη με μια καλύτερη ποιότητα ζωής για την οικογένειά μου.

• Πώς η επιστροφή σας στην Ελλάδα έχει επηρεάσει την προσωπική και οικογενειακή σας ζωή;

Η επιστροφή μου στην Ελλάδα είχε θετική επίδραση στην προσωπική και οικογενειακή μου ζωή.
Νιώθω τυχερός που μπορώ να συνδυάσω το αντικείμενο που σπούδασα και στο οποίο εργάστηκα στο εξωτερικό, εφαρμόζοντάς το στην Ελλάδα σε ένα πιο οικείο περιβάλλον.
Η δυνατότητα να εργάζομαι στον τομέα της βιοτεχνολογίας, φέρνοντας την εμπειρία και τις γνώσεις μου από το εξωτερικό, ενώ παράλληλα ζω κοντά στην οικογένεια και τους φίλους μου, έχει δημιουργήσει μια ισορροπία που με ικανοποιεί πλήρως τόσο επαγγελματικά όσο και προσωπικά.

• Ποιες είναι οι δομές και τα προγράμματα που προσφέρει η DEMO για την υποστήριξη επιστημόνων που επιστρέφουν;

Η DEMO ΑΒΕΕ καταβάλλει σημαντικές προσπάθειες για την υποστήριξη επιστημόνων που επιστρέφουν στην Ελλάδα (brain gain), προσφέροντάς τους σύγχρονες υποδομές και προγράμματα που ενισχύουν την επαγγελματική τους ανάπτυξη. Ένα από τα πιο σημαντικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση είναι η δημιουργία του πρώτου για την Ελλάδα, Ερευνητικού Κέντρου Βιοτεχνολογίας στον Άγιο Στέφανο Αττικής. Αυτό το κέντρο θα παρέχει εργαστηριακές εγκαταστάσεις με εξοπλισμό αιχμής και θα ενισχύσει τη συνεργασία με πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα, προωθώντας την καινοτομία και την έρευνα. Παράλληλα θα λειτουργήσει και μια μονάδα παραγωγής μονοκλωνικών αντισωμάτων. Το συγκεκριμένο project αποτελεί, κατά τη γνώμη μου, ένα ελκυστικό κίνητρο για τους επιστήμονες που επιθυμούν να επιστρέψουν στην Ελλάδα.

Επιπλέον, η DEMO προσφέρει προγράμματα εκπαίδευσης και επαγγελματικής ανάπτυξης, δίνοντας τη δυνατότητα στους επιστήμονες να ενημερώνονται για τις τελευταίες εξελίξεις στον τομέα της Βιοτεχνολογίας. Η εταιρεία ενθαρρύνει τη συμμετοχή σε διεθνή συνέδρια και σεμινάρια, διευκολύνοντας την ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών με κορυφαίους επιστήμονες από όλο τον κόσμο.

• Πώς η δική σας εμπειρία και τεχνογνωσία συμβάλλουν στην ανάπτυξη της DEMO;

Η πολυετής εμπειρία μου στη βιοφαρμακευτική βιομηχανία, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, μου επιτρέπει να συνεισφέρω ουσιαστικά στο μεγαλύτερο όραμα της εταιρείας. Ως MSAT Downstream Processing Expert στο τμήμα Βιοτεχνολογίας, αποτελώ τον συνδετικό κρίκο μεταξύ του R&D και της παραγωγής και έχω την ευκαιρία να εφαρμόσω τις γνώσεις και τις δεξιότητες που απέκτησα από προηγούμενες θέσεις.

Οι αρμοδιότητές μου περιλαμβάνουν την αναβάθμιση των παραγωγικών διαδικασιών και τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τις κανονιστικές απαιτήσεις και τα πρότυπα ποιότητας, εξασφαλίζοντας ότι τα παραγόμενα προϊόντα είναι ασφαλή, αποτελεσματικά και προσβάσιμα για τους ασθενείς.

• Ποια είναι η δική σας οπτική για το μέλλον της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας και πώς η DEMO μπορεί να ηγηθεί αυτής της ανάπτυξης;

Είμαι πολύ αισιόδοξος για το μέλλον της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας. Είναι γεγονός ότι, η ελληνική βιομηχανία φαρμάκου έχει σημειώσει μια εντυπωσιακή ανοδική πορεία τα τελευταία χρόνια, με σημαντική στροφή στην καινοτομία και, ως εκ τούτου, αύξηση πωλήσεων και εξαγωγών. Παράλληλα, οι επενδύσεις που πραγματοποιούνται αυτή τη στιγμή, όπως η δημιουργία νέων ερευνητικών κέντρων, έχουν τη δυνατότητα να λειτουργήσουν ως κέντρα επιστημονικής προόδου. Με αυτές τις επενδύσεις δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας σε όλη την επικράτεια της χώρας, από τη Θεσσαλονίκη, μέχρι την Τρίπολη, την Πάτρα και την Αθήνα.

Η DEMO, μέσω των δικών της επενδύσεων και συνεργασιών, πρωτοπορεί στις εξελίξεις. Η δημιουργία του Ερευνητικού Κέντρου Βιοτεχνολογίας στον Άγιο Στέφανο Αττικής αποτελεί την πρώτη προσπάθεια μεγάλης κλίμακας που γίνεται στη χώρα μας. Είναι βέβαιο ότι, με αφορμή το project της DEMO στον τομέα της βιοτεχνολογίας, θα ακολουθήσουν και άλλες εταιρείες, είτε ελληνικές είτε πολυεθνικές.

Μπορούμε να πούμε ότι η DEMO διαμορφώνει, με κάποιο τρόπο, το μέλλον της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας.

• Ποιες συμβουλές θα δίνατε σε άλλους επιστήμονες που σκέφτονται να επιστρέψουν στην Ελλάδα;

Οι συνθήκες είναι ευνοϊκές, καθώς δημιουργούνται νέες εξειδικευμένες θέσεις εργασίας, και κίνητρα για επιχειρηματικότητα. Παράλληλα η γραφειοκρατία μειώνεται, ενώ οι υποδομές βελτιώνονται. Ωστόσο, θα συμβούλευα να ερευνήσουν την αγορά εργασίας στον τομέα που τους απασχολεί και να αξιολογήσουν τις ευκαιρίες που προσφέρουν. Σημαντικό είναι οι επιστήμονες που σκέφτονται να επιστρέψουν στην Ελλάδα, να είναι προετοιμασμένοι για την ανάγκη προσαρμογής σε ένα διαφορετικό εργασιακό περιβάλλον. Η ευελιξία και η προσαρμοστικότητα είναι κλειδιά για την ομαλή και επιτυχή μετάβαση. Σε κάθε περίπτωση, μπορούν να συνεισφέρουν στην ανάπτυξη της επιστημονικής κοινότητας, ενώ ταυτόχρονα να απολαύσουν τα πλεονεκτήματα της ζωής σε ένα οικείο και φιλικό περιβάλλον.