Καφές: Μας δίνει ή όχι την απαραίτητη ενέργεια για να ξυπνήσουμε;

Ούτε ένα, ούτε δύο, αλλά 2 δισεκατομμύρια κούπες ή ποτήρια καφέ καταναλώνονται καθημερινά σε όλο τον κόσμο.

Η πρωινή και όχι μόνο, συνήθεια, μας βοηθάει να ξυπνήσουμε και να πάρουμε ενέργεια για να βγούμε από το σπίτι και να ξεκινήσουμε την ημέρα μας. Αυτό τουλάχιστον έχουμε όλοι στο μυαλό μας.

Ωστόσο, μπορεί ο καφές να μας δίνει ενέργεια το πρωί, όμως η δράση του δεν διαρκεί όλη την μέρα.

«Το κύριο διεγερτικό του καφέ είναι η καφεΐνη. Βασικός τρόπος δράσης της, είναι να μεταβάλλει τον τρόπο που τα εγκεφαλικά κύτταρα αλληλοεπιδρούν με ένα βιοχημικό συστατικό που παράγει ο εγκέφαλος, την αδενοσίνη, με αποτέλεσμα να αναστέλλει την υπνηλία και το αίσθημα κόπωσης», εξηγεί η Emma Beckett, καθηγήτρια στο τμήμα Επιστήμης της Διατροφής στο Πανεπιστήμιο του Newcastle.

Η αδενοσίνη στην πραγματικότητα είναι η βιοχημική ουσία του εγκεφάλου που λέει στα κύτταρα να επιβραδύνουν τις διαδικασίες του οργανισμού, με αποτέλεσμα να νιώθουμε κόπωση και υπνηλία.

Είναι υπεύθυνη δηλαδή για να μας χαλαρώνει και να μας δείχνει ότι είναι ώρα να κοιμηθούμε.

Αν αισθανόμαστε ότι συνεχίζουμε να νυστάζουμε, ενώ μόλις έχουμε ξυπνήσει από έναν επτάωρο ύπνο, η καφεΐνη είναι βέβαιο ότι θα μας βοηθήσει να ξυπνήσουμε, αφού δεσμεύει τον υποδοχέα της αδενοσίνης στον εγκέφαλο.

Με αυτόν τον τρόπο δεν της επιτρέπει να περάσει μέσω των υποδοχέων στον εγκέφαλο και να συνεχίσει να μας προκαλεί υπνηλία.

Άρα, κατά κάποιο τρόπο, η καφεΐνη όντως διώχνει την υπνηλία και μας προκαλεί να ξυπνήσουμε.

Ωστόσο το αίσθημα ευφορίας και υπερδιέγερσης που προκαλεί η καφεΐνη δεν έχει μεγάλη διάρκεια.

Αυτό συμβαίνει διότι η καφεΐνη δεν δεσμεύει τον υποδοχέα της αδενοσίνη για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Έτσι, όταν η καφεΐνη διασπάται, η αδενοσίνη απελευθερώνεται μαζικά και το αίσθημα υπνηλίας επιστρέφει δριμύτερο.

Το αποτέλεσμα που επιτυγχάνει λοιπόν η καφεΐνη, είναι ότι δεν αναβάλει την επιθυμία για ύπνο, αλλά απλώς την αναστέλλει.

Αυτός είναι και ο λόγος που οι περισσότεροι δεν σταματάμε στον πρώτο, πρωινό καφέ, αλλά μέσα στην ημέρα καταναλώνουμε κι άλλους.

Και ο δεύτερος ή και ο τρίτος καφές, όμως, έχουν ευεργετική δράση, τουλάχιστον όσον αφορά τον βασικό του σκοπό τους, δηλαδή να απομακρύνουν το αίσθημα της νύστας.

Κι αυτό διότι κάθε φορά που τον καταναλώνουμε, δεσμεύουμε τους υποδοχείς της αδενοσίνης στον εγκέφαλο και δεν της επιτρέπουμε να μας προκαλέσει υπνηλία.

Ωστόσο, αν καταναλώσουμε αργά το απόγευμα καφέ, είναι πιθανό να μην καταφέρουμε να κοιμηθούμε εύκολα το βράδυ.

Πόση ώρα διαρκεί η δράση του καφέ

Κι αυτό διότι η δράση του καφέ στον εγκέφαλο κατά μέσο όρο διαρκεί 5 ώρες.

Βέβαια, ο καθέ οργανισμός διασπά την καφεΐνη διαφορετικά και ανάλογα με το πόσο την έχει συνηθίσει.

Κάτι που εξηγεί γιατί τα αποτελέσματά της σε κάποιους διαρκούν έως 2 ώρες, ενώ για κάποιους άλλους έως και 7 ώρες.

Καφεΐνη και κορτιζόλη

Η καφεΐνη μπορεί επίσης να αυξήσει τα επίπεδα της κορτιζόλης στον οργανισμό, δηλαδή της ορμόνης του στρες, η οποία με τη σειρά της, επίσης, μπορεί να αυξήσει και το αίσθημα εγρήγορσης.

Ο λόγος που η επίδραση του καφέ αμέσως μετά το πρωινό ξύπνημα δεν είναι τόσο έντονη, είναι γιατί η ορμόνη αυτή παράγεται ήδη από τον οργανισμό αυτές τις ώρες.

Αυτό σημαίνει ότι ο οργανισμός μας έχει το δικό του σύστημα αφύπνισης.

Γι’ αυτό και ο καφές κατά τη διάρκεια της ημέρας είναι πολύ πιο αποτελεσματικός στο να μας αφυπνίζει, σε σχέση με τον πρωινό.

Ο ρόλος της ζάχαρης

Όσο περισσότερη ζάχαρη περιέχει ένας καφές, τόσο μικρότερη είναι και η δράση του.

«Κι αυτό διότι μπορεί η ζάχαρη να δίνει ενέργεια, όμως τα ελεύθερα ζάχαρα στα ποτά, όπως ο καφές και τα αναψυκτικά, μπορούν να προκαλέσουν αύξηση του σακχάρου στο αίμα», εξηγεί η κ. Beckett.

Κάτι που με τη σειρά του αυξάνει το αίσθημα της κόπωσης και δεν μας βοηθάει να ξυπνήσουμε.

Καφές με άδειο στομάχι

Καταρχήν δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα που να συνηγορούν στο ότι ο καφές με άδειο στομάχι μπορεί να κάνει κακό στην υγεία.

Και αν υπήρχε θα ήταν γνωστό, καθώς εκατομμύρια άνθρωποι εδώ και χρόνια πίνουν τον καφέ τους, πριν ακόμα καταναλώσουν το πρωινό τους.

Ο καφές πριν από το φαγητό απορροφάτε ταχύτερα και έτσι η δράση του είναι πιο άμεση.

Σε περίπτωση που τον καταναλώσουμε μετά από φαγητό, είναι βέβαιο ότι η δράση του θα καθυστερήσει.

Καφεΐνη σε αναψυκτικά

Ο καφές δεν είναι το μόνο ρόφημα που μπορεί να μας δώσει ενέργεια και να μας ξυπνήσει για τα καλά.

Υπάρχουν και άλλα ροφήματα με καφεΐνη, όπως το μαύρο τσάι, τα ενεργειακά και τύπου κόλα χωρίς ζάχαρη (αυτά έχουν πάντα μεγάλες ποσότητες καφεΐνης).

Κάθε ρόφημα έχει τη δική του διεγερτική δράση, γι’ αυτό και καλό θα είναι να μην τα πίνουμε συγχρόνως και να μην τα αναμιγνύουμε.

«Η κατανάλωση καφεΐνης μπορεί να είναι ευεργετική, σε καμία περίπτωση όμως δεν αντικαθιστά τα επίπεδα ενέργειας που μπορεί να μας δώσει η σωστή διατροφή, το νερό και ο καλός ύπνος», καταλήγει η Emma Beckett.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις