Και όμως, το γιαούρτι μειώνει τον κίνδυνο εκδήλωσης διαβήτη

Νέες, άγνωστες μέχρι σήμερα προληπτικές ιδιότητες φέρεται να έχει το γιαούρτι, σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ.

Είναι γνωστό ότι το γιαούρτι ακριβώς επειδή περιέχει πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, φωσφόρο, ασβέστιο και λίγες θερμίδες, είναι ένα από τα καλύτερα τρόφιμα.

Τα προβιοτικά που περιέχει το γιαούρτι βοηθούν στην ανάπτυξη υγιούς μικροβιακής χλωρίδας του εντέρου και στη λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος και πρωτεΐνες που το καθιστούν ιδανικό σνακ μετά τη σωματική άσκηση.

Το γιαούρτι, επίσης, περιλαμβάνεται σε πολλές δίαιτες για μείωση του σωματικού βάρους.

Μάλιστα, το ελληνικό παραδοσιακό γιαούρτι με την πέτσα έχει βρεθεί ότι έχει μεγαλύτερη διατροφική αξία από το στραγγιστό.

Τώρα, ο FDA, έδωσε άδεια στις εταιρείες που παρασκευάζουν γιαούρτι, να αναγράφουν στις συσκευασίες τους τον ισχυρισμό υγείας (health claim) ότι μειώνει τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2. Ωστόσο, τα επιστημονικά δεδομένα που να συνηγορούν σε κάτι τέτοιο δεν φέρονται να είναι πλήρη.

Ναι μεν αλλά, για τον ισχυρισμό στο γιαούρτι

Πιο συγκεκριμένα, από την 1η Μαρτίου 2024 ο FDA ανακοίνωσε ότι δεν έχει αντίρρηση για τη χρήση ορισμένων αναγνωρισμένων ισχυρισμών υγείας που αφορούν την κατανάλωση γιαουρτιού και τον μειωμένο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2, εφόσον διατυπώνονται με τρόπο που δεν θα παραπλανήσει τους καταναλωτές.

Ενώ η βιομηχανία του γιαουρτιού στις ΗΠΑ πρότεινε να μπει σήμανση που θα αναγράφει «η τακτική κατανάλωση γιαουρτιού, τουλάχιστον 3 μερίδες την εβδομάδα, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2», ο FDA κατέληξε σε διαφορετικό και πιο προσεκτικά διατυπωμένο ισχυρισμό.

«Η τακτική κατανάλωση γιαουρτιού, τουλάχιστον 3 μερίδες την εβδομάδα, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 σύμφωνα με περιορισμένα επιστημονικά στοιχεία».

Τι σημαίνει αναγνωρισμένος από τον FDA ισχυρισμός υγείας

Ο FDA αναγνωρίζει και εγκρίνει ισχυρισμό υγείας για τρόφιμα που υποστηρίζεται από επιστημονικά στοιχεία.

Ωστόσο, όταν ένα προϊόν είναι δεδομένο ότι έχει σημαντικά οφέλη για την υγεία, χρησιμοποιεί το λεγόμενο πρότυπο «σημαντικής επιστημονικής συμφωνίας» (SSA).

Ενώ το πρότυπο SSA απαιτεί καλά σχεδιασμένες μελέτες και συναίνεση μεταξύ των επιστημόνων σχετικά με τον αντίκτυπο ενός τροφίμου στην υγεία, ο αναγνωρισμένος ισχυρισμός υγείας δεν απαιτεί αυτού του είδους την εκτεταμένη υποστήριξη.

Για το λόγο αυτό, ο FDA επιβάλλει συγκεκριμένη διατύπωση γύρω από αυτούς τους ισχυρισμούς.

Λαμβάνοντας υπόψη αυτή τη σημειολογία, ορισμένοι ανησυχούν ότι η νέα απόφαση του FDA θα μπορούσε να οδηγήσει τους καταναλωτές να πιστέψουν λανθασμένα ότι το γιαούρτι είναι κάτι «μαγικό» για τον διαβήτη τύπου 2.

«Θα μπορούσε να είναι παραπλανητικό για τους καταναλωτές να πιστεύουν ότι το γιαούρτι θα μπορούσε να είναι μια ‘γρήγορη λύση’ για το σάκχαρό τους», δήλωσε η Caroline Thomason, RD, CDCES, διαιτολόγος και εκπαιδευτής διαβήτη σε ιδιωτικό γραφείο στην Ουάσιγκτον.

Αυτό σίγουρα δεν ισχύει. Εξάλλου, δεν είναι όλα τα γιαούρτια ιδανικά για τη διατήρηση σταθερού σακχάρου στο αίμα, είπε η ίδια.

Παρόλα αυτά, ορισμένες έρευνες σχετικά με το γιαούρτι και τον διαβήτη τύπου 2 είναι ελπιδοφόρες.

Πώς προέκυψε ο ισχυρισμός υγείας του FDA για το γιαούρτι

Η έγκριση του ισχυρισμού υγείας για το γιαούρτι και τον διαβήτη είναι κάτι που βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και χρόνια.

Από το 2018, αμερικανική εταιρεία παραγωγής γαλακτοκομικών, είχε υποβάλει αίτηση στον FDA, ζητώντας έγκριση για την εμπορία των προϊόντων της, ώστε να αναγράφεται στις συσκευασίες ότι «συμβάλει στη μείωση του κινδύνου εκδήλωσης διαβήτη τύπου 2».

Η αίτηση υπογράμμιζε τις τεκμηριωμένες μελέτες του γιαουρτιού, στις οποίες αποδεικνύεται η μείωση της συχνότητας εμφάνισης διαβήτη τύπου 2.

Κατά τη διάρκεια των επόμενων ετών, ο FDA εξέτασε αυτά τα στοιχεία, καταλήγοντας τελικά στο πρόσφατο συμπέρασμά του ότι «ορισμένα αξιόπιστα στοιχεία υποστηρίζουν μια αντίστροφη σχέση μεταξύ της πρόσληψης γιαουρτιού και του κινδύνου διαβήτη (αν και σημείωσαν ότι “τα στοιχεία είναι περιορισμένα”.)»

Η κατανάλωση γιαουρτιού προλαμβάνει πραγματικά τον διαβήτη τύπου 2;

Το γιαούρτι είναι εδώ και καιρό γνωστό ως υγιεινή τροφή για την υψηλή περιεκτικότητά του σε προβιοτικά και πρωτεΐνες.

Είναι πιθανό αυτά τα θρεπτικά συστατικά να μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2, όπως δεν έχει αποδειχθεί επιστημονικά κάτι τέτοιο, απλώς υπάρχουν έντονες ενδείξεις.

«Ως πηγή πρωτεΐνης, το γιαούρτι βοηθά στη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα και μπορεί να βοηθήσει επίσης στη ρύθμιση της πείνας, ειδικά αν καταναλώνεται το πρωί», δήλωσε η Thomason.

Τα προβιοτικά, από την άλλη πλευρά, θα μπορούσαν να αποτελέσουν «θεραπευτική αγωγή» για τον διαβήτη τύπου 2, καθώς έχουν την ιδιότητα να μειώνουν τη φλεγμονή, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα.

Μια ανασκόπηση του 2022 που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση The Journal of Dairy Science, διαπίστωσε ότι οι περισσότερες μελέτες κοόρτης αποκάλυψαν ότι τα γαλακτοκομικά προϊόντα που έχουν υποστεί ζύμωση, είχαν προστατευτικές επιδράσεις έναντι της ανάπτυξης διαβήτη.

Μεταξύ των τροφίμων που προστάτευαν από τη νόσο, το γιαούρτι ήταν το πιο σταθερό.

Σε άλλη μελέτη του 2017 που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Journal of Nutrition, οι ειδικοί κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι στο πλαίσιο μιας ευρύτερης υγιεινής διατροφής, το γιαούρτι θα μπορούσε να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 σε υγιείς και ηλικιωμένους ενήλικες, οι οποίοι διατρέχουν υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο.

Από την άλλη πλευρά, δεν είναι όλες οι έρευνες τόσο εντυπωσιακές και τόσο θετικές.

Μια μετα-ανάλυση του 2019 που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Nutrients, διαπίστωσε ότι το προβιοτικό δεν είχε καμία επίδραση στη γλυκόζη αίματος νηστείας, στην ινσουλίνη νηστείας ή στην αντίσταση στην ινσουλίνη.

Μάλιστα, ορισμένα γιαούρτια θα μπορούσαν να είναι ακόμη και βλαβερά για τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 (ή σε κίνδυνο), δήλωσε η ειδικός σε θέματα διαβήτη, δρ Palinski-Wade.

«Και μην ξεχνάτε ότι πολλά γιαούρτια που κυκλοφορούν στην αγορά περιέχουν μεγάλη ποσότητα ζάχαρης, η οποία μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στο σάκχαρο του αίματος», καταλήγει η ίδια.