Καρκίνος μαστού: Κάθε χρόνο βελτιώνεται η κατάσταση στη διαχείριση της νόσου

Ο Οκτώβριος έχει καθιερωθεί ως μήνας πρόληψης και ενημέρωσης για τον καρκίνο του μαστού. Η Η κα Ελένη Τιμοθεάδου, Παθολόγος Ογκολόγος, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιατρικής ΑΠΘ, μας αναφέρει τις σημαντικές προόδους της επιστήμης στην αντιμετώπιση της νόσου και τονίζει παράλληλα τη σημασία που έχει ο υγιεινός τρόπος ζωής αλλά και η προσοχή που πρέπει να δίνεται ώστε να αποφευχθούν οι όποιες επιπτώσεις του κορονοϊού στις γυναίκες που βρίσκονται σε θεραπεία.

Κυρία Τιμοθεάδου, κάθε χρόνο διαπιστώνεται ότι οι επιστήμονες κάνουν και ένα παραπάνω βήμα στην προσπάθεια να ενισχύσουν τα όπλα τους ενάντια στον καρκίνο του μαστού. Μπορείτε να μας αναφέρετε τις πλέον πρόσφατες σχετικές εξελίξεις;

Είναι γεγονός ότι κάθε χρόνο υπάρχουν όλο και καλύτερα αποτελέσματα στις επιστημονικές ανακοινώσεις. Φυσικά αυτό δεν είναι αρκετό για όλους τους ασθενείς και πάντα υπάρχουν κι άλλα όπλα τα οποία χρειαζόμαστε. Σίγουρα όμως κάθε χρόνο κάτι έρχεται να προστεθεί σε αυτά που ήδη έχουμε και να βελτιώσει έστω και λίγο τα αποτελέσματα.

Μάλιστα πλέον έχουμε κάποιους υπότυπους του καρκίνου του μαστού που η πρόοδος στη θεραπεία έχει οδηγήσει σε αποτελέσματα που κάποτε θα θεωρούσαμε απίστευτα. Ένα πολύ καλό παράδειγμα είναι ο HER2 θετικός καρκίνος του μαστού, όπου πλέον έχει καταγραφεί μια μακροχρόνια ανοδική πορεία στα στοχευτικά φάρμακα. Ουσιαστικά είναι ο πρώτος συμπαγής όγκος που άνοιξε το δρόμο στα φάρμακα αυτά. Να διευκρινίσω ότι όταν λέμε στοχευτικά φάρμακα, εννοούμε τις θεραπείες που στρέφονται εναντίον ενός συγκεκριμένου χαρακτηριστικού που έχει το καρκινικό κύτταρο.

Σε αυτό το πεδίο, ξεκινώντας από τη δεκαετία του ‘90 και φτάνοντας μέχρι σήμερα δηλαδή σχεδόν τρεις δεκαετίες, υπάρχει μια συνεχής βελτίωση. Από το πρώτο φάρμακο το οποίο ήταν η τραστουζουμάμπη καταλάβαμε τότε, όσοι ασχολούμασταν με τον καρκίνο του μαστού, ότι εισερχόμαστε σε μία καινούργια εποχή στην Ογκολογία.

Πρόκειται για μονοκλωνικά αντισώματα, δηλαδή βιολογικές θεραπείες και οι εφαρμογές τους παρουσιάζουν μια εντυπωσιακή πορεία στα χρόνια που μεσολάβησαν, αν σκεφτεί κανείς ότι υπάρχουν γυναίκες με μεταστατικό καρκίνο του μαστού που ξεκίνησαν το φάρμακο τη δεκαετία του ’90, εμφάνισαν πλήρη εξαφάνιση των μεταστάσεων και κάποιες από αυτές να ζουν και σήμερα. Θα λέγαμε ότι έγινε μια επανάσταση.

Και πως εξελίσσεται αυτή η επανάσταση;

Προχωρώντας προς αυτή την κατεύθυνση έχουν βγει και πιο καινούργια φάρμακα τα οποία στοχεύουν στο ίδιο χαρακτηριστικό του κυττάρου. Είχαμε την εμφάνιση της περτουζουμάμπης που χρησιμοποιούμε σε συνδυασμό με τη τραστουζουμάμπη και μαζί μας δίνουν ακόμα πιο ικανοποιητικά αποτελέσματα. Είναι φάρμακα τα οποία έχουν χαμηλή τοξικότητα και τα χρησιμοποιούμε μαζί με χημειοθεραπεία και στη συνέχεια μόνα τους ως θεραπεία συντήρησης.

Αυτά λοιπόν είναι φάρμακα τα οποία βεβαίως δεν ήρθαν για να αντικαταστήσουν την χημειοθεραπεία. Ήρθαν να τη συμπληρώσουν και να ενισχύσουν το θεραπευτικό αποτέλεσμα. Αναφέρω τα συγκεκριμένα διότι είναι από τα κορυφαία παραδείγματα σε αποτελεσματικότητα και σε αύξηση της επιβίωσης. Τα χρησιμοποιούμε και στον πρώιμο και στο μεταστατικό καρκίνο του μαστού. Μάλιστα τα πρόσφατα χρόνια υπάρχει και η νέα μορφή χορήγησης σε μορφή υποδόριας ένεσης για την τραστουζουμάμπη και φέτος αναμένεται ανάλογη ένεση που συνδυάζει και τους δύο παράγοντες. Αυτό αποτελεί μία μεγάλη διευκόλυνση για τη γυναίκα στην οποία χορηγείται η θεραπεία και βέβαια μια θετική κίνηση και για τους πόρους υγείας, διότι για ένα νοσοκομείο είναι πολύ διαφορετικό το να πρέπει να χορηγήσει ένα ενδοφλέβιο φάρμακο από το να κάνει μία υποδόρια ένεση. Ανοίγονται επομένως πολλές νέες δυνατότητες σε αυτό και είναι πολύ ενθαρρυντικό.

Σχετικά με το θέμα των εξετάσεων όσον αφορά τα διαγνωστικά όπλα που έχουμε και όσον αφορά και τους βιοδείκτες που έχει γίνει μεγάλη συζήτηση, έχει υπάρξει κάποια εξέλιξη;

Σε σχέση με τους βιοδείκτες θα ήθελα να αναφέρω ότι ενώ σε άλλα νοσήματα έχουν προχωρήσει, στη συγκεκριμένη νόσο έχει καθυστερήσει η διαδικασία του ελέγχου των μεταλλάξεων στα γονίδια που συνδέονται κυρίως με τον καρκίνο του μαστού.

Αποτελεί πάγιο αίτημα των Ογκολόγων να προχωρήσει η αποζημίωση της διαδικασίας από τα ασφαλιστικά ταμεία, διότι από τη στιγμή που αρχίζουν και εμφανίζονται εγκεκριμένα φάρμακα που θα δοθούν στις γυναίκες με βάση το βιοδείκτη, εννοείται ότι θα πρέπει να μπορούμε να έχουμε το αποτέλεσμα του βιοδείκτη.

Οπότε για κάποια συγκεκριμένα γονίδια που σχετικά συχνά τα αναγνωρίζουμε σε γυναίκες με επιβαρυμένο ιστορικό για καρκίνο μαστού, θα πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος ώστε να μπορεί να αποζημιώνεται η εξέταση από τον ασφαλιστικό φορέα. Μέχρι τώρα οι όποιες προσπάθειες έχουν γίνει για να ελεγχθούν γυναίκες χωρίς να χρειαστεί να πληρώσουν οι ίδιες το κόστος, είτε έχουν γίνει μέσα από προγράμματα των επιστημονικών εταιριών τα οποία υποστηρίζονται από την φαρμακοβιομηχανία, καθώς πρόκειται για ακριβές εξετάσεις υψηλής τεχνολογίας, ή από κάποια σωματεία ασθενών που είναι σε θέση να εξασφαλίσουν μέσα από χορηγίες ορισμένα τεστ. Όμως αυτό συνολικά δε λύνει το πρόβλημα καθώς μία εξέταση αυτού του τύπου μπορεί να στοιχίζει πάνω από 500 ή 1000 ευρώ.

Σχετικά με το θέμα τον διαγνώσεων, ειδικά στον τομέα της μαστογραφίας ποιες βελτιώσεις έχουν σημειωθεί;

Οι μαστογραφίες σήμερα είναι πολύ καλύτερες τεχνικά. Είναι πιο προχωρημένες από πλευράς διακριτικής ικανότητας σε συνδυασμό και με τον υπέρηχο του μαστού. Σιγά-σιγά με κάποιες πιο προωθημένες τεχνολογικά μεθόδους μαστογραφίας και Υπερηχογραφίας μπορούμε έχουμε μεγάλη ακρίβεια στα αποτελέσματα και με την προϋπόθεση ότι η γυναίκα είναι συνεπής με τους προληπτικούς ελέγχους μπορούμε να πούμε ότι μας προσφέρεται η δυνατότητα να διαγνωστεί ένας καρκίνος νωρίς, όταν δηλαδή περιορίζεται μέσα στο μαστό, δεν έχει προχωρήσει σε λεμφαδένες της μασχάλης και έχει και μικρό μέγεθος. Τότε η γυναίκα αυτή έχει τις καλύτερες πιθανότητες να θεραπευθεί από τη νόσο.

Αναφέρομαι συγκεκριμένα στην ψηφιακή μαστογραφία, στη δυνατότητα που έρχεται σιγά-σιγά για μαστογραφία με χορήγηση σκιαγραφικής ουσίας και για εξειδικευμένες μορφές υπερήχων. Μαζί βεβαίως υπάρχει και η μαγνητική τομογραφία όταν χρειάζεται, οπότε διαγνωστικά πηγαίνουμε όλο και καλύτερα.

Επειδή ζούμε σε κάποιες καινούριες συνθήκες λόγω κορονοϊού, η επιδημία έχει διαφοροποιήσει τον τρόπο που γίνονται οι έλεγχοι; Υπάρχουν κάποιες επιπτώσεις και στην διαδικασία αυτή;

Σχετικά με τον Covid-19, θα πρέπει να ευαισθητοποιηθούμε όλοι ως προς το να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν, ο καθένας από μόνος του για να εμποδίσουμε τη μετάδοση. Αυτή τη στιγμή έχουμε ασθενείς που είναι σε χημειοθεραπεία και είναι σημαντικό η θεραπεία τους να γίνει σωστά, διότι από εκεί θα κριθεί κατά ένα μέρος το αν θα κάνουν υποτροπή ή όχι. Είναι πραγματικά κρίμα αυτές οι γυναίκες να χάνουν την ευκαιρία της ίασης, διότι μπορεί να κολλήσουν τον ιό από την οικογένεια τους και και να προκύψει μια σειρά από διλήμματα σχετικά με τη διαχείριση της κατάστασης.

Διότι αν νοσήσει μία γυναίκα από Covid και βρίσκεται σε χημειοθεραπεία, θα πρέπει να την διακόψει. Και σε αυτό δεν μπορούν να υπολογιστούν οι συνέπειες που θα υπάρξουν. Θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν όλοι ότι όταν υπάρχουν άνθρωποι που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες μέσα στο περιβάλλον τους, θα πρέπει να γίνει μια αναδιάταξη των προτεραιοτήτων και να μπει πρώτη η ασφάλεια.

Κλείνοντας θα θέλατε να μας δώσετε και ένα μήνυμα προς τις γυναίκες;

Εκείνο που θα ήθελα να πω συνοπτικά για τον καρκίνο του μαστού για όλες τις γυναίκες είναι να κάνουν βεβαίως τον προληπτικό έλεγχο που συστήνεται, αλλά πέρα από τον έλεγχο να φροντίζουν τον εαυτό τους και την συνολική τους υγεία. Έχουμε διαπιστώσει ότι ακόμη και μετά από μια διάγνωση και θεραπεία καρκίνου του μαστού, καλύτερη πορεία στατιστικά τουλάχιστον, φαίνεται να έχουν οι γυναίκες οι οποίες ακολουθούν ένα υγιεινό τρόπο ζωής, έχουν σωστό σωματικό βάρος, τρώνε σωστά, γυμνάζονται, δεν καπνίζουν και δεν κάνουν και άλλου είδους καταχρήσεις. Αυτό φαίνεται ότι μειώνει τις υποτροπές και θα πρέπει αυτό να γίνει γνωστό σε όλο τον πληθυσμό και να περάσει ως ένα πολύ σημαντικό μήνυμα. Πάντα κάποιος έχει να κερδίσει όταν έχει ένα καλό επίπεδο υγείας σε όλα, ακόμη και μετά από μία διάγνωση καρκίνου.

Διαβάστε τις Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο, με την αξιοπιστία και την εγκυρότητα του News247.gr