Κατάθλιψη, στρες και θυμός “χτυπούν” τους έλληνες εργαζομένους

Δύσκολες καταστάσεις περνούν στην καθημερινότητά τους αρκετοί εργαζόμενοι στην Ελλάδα, σύμφωνα με όσα καταγράφει έρευνα που έγινε το 2023 με τη συνεργασία της ΕΥ Ελλάδας, του Εργαστηρίου Πειραματικής Ψυχολογίας του ΕΚΠΑ και της Hellas ΕΑΡ.

Η έρευνα δόθηκε στη δημοσιότητα με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας (10 Οκτωβρίου) και τα δεδομένα που προκύπτουν δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά για την ψυχική υγεία των Ελλήνων.

Μάλιστα, παρόμοια έρευνα είχε γίνει και το 2021, εν μέσω πανδημίας και περιοριστικών μέτρων και τότε τα αρνητικά συναισθήματα και σκέψεις ήταν αρκετά πιο μειωμένα από ό,τι είναι σήμερα.

Συγκεκριμένα, στην έρευνα καταγράφονται σημαντικές και αυξημένες έναντι του 2021 ενδείξεις κατάθλιψης, άγχους, θυμού και σωματοποίησης στους εργαζόμενους στη χώρα μας.

Κατάθλιψη, αυτοκτονίες και εργασιακό περιβάλλον

Σύμφωνα με την εν λόγω έρευνα, μεταξύ των εργαζομένων έχουν καταγραφεί υψηλά ποσοστά για μια σειρά από συμπτώματα που σχετίζονται με την κατάθλιψη.

Τέσσερις στους 10 εργαζόμενους δηλώνουν ότι αισθάνονται μελαγχολία και το 41% απαισιοδοξία για το μέλλον, όταν το 2021 το ποσοστό αυτό διαμορφωνόταν στο 35%.

Το 2% των εργαζομένων έχουν σκεφτεί να βάλουν τέλος στη ζωή τους. Δυστυχώς το ποσοστό αυτό αυξήθηκε κατά 0,9% από το 2021, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της συγκεκριμένης έρευνας.

Κρίσεις πανικού και υπερένταση στους εργαζομένους

Αρκετά συχνά είναι και τα συμπτώματα που εκδηλώνονται στους εργαζομένους και σχετίζονται με το στρες: 3 στους 4 (75% από 68% που ήταν το 2021) εργαζομένους, δηλώνουν ότι αισθάνονται νευρικότητα ή εσωτερική ταραχή, το 44% (από 40% το 2021), βρίσκονται σε υπερένταση και το 10% (από 8% το 2021) δηλώνουν ότι βιώνουν κρίσεις πανικού.

Σε υψηλά επίπεδα και οι εκδηλώσεις θυμού, καθώς το 75% αισθάνονται εκνευρισμό, όταν το ποσοστό αυτό το 2021 ήταν 5% χαμηλότερα, ενώ 3 στους 10 έχουν ξεσπάσματα θυμού που δεν μπορούν να ελέγξουν.

Επίσης, 2 στους 10 αναφέρουν ότι έχουν την επιθυμία να σπάσουν ή διαλύσουν κάτι.

Πονοκέφαλος, ζαλάδα και πόνος στο στήθος

Έντονα και αυξημένα είναι και τα φαινόμενα σωματοποίησης, δηλαδή της έκφρασης των ψυχολογικών ή συναισθηματικών προβλημάτων ως σωματικά συμπτώματα, όπως ο πονοκέφαλος, το έντονο στρες και οι κρίσεις πανικού.

Το 41% των εργαζομένων αναφέρουν ότι εμφάνισαν αδυναμία και ζαλάδα (στο 35% το 2021), 19% έχουν ναυτία ή στομαχικές διαταραχές (στο 15% το 2021), οι 2 στους 10 (ένας στους 10 το 2021), παρατήρησαν δυσκολία στην αναπνοή και το ίδιο ποσοστό ανέφερε πόνους στην καρδιά ή στο στήθος.

Πιο συχνά στις γυναίκες τα συμπτώματα

Οι γυναίκες εμφανίζουν υψηλότερες τιμές άγχους, κατάθλιψης, σωματοποίησης, θυμού και μοναξιάς από τους άνδρες συμμετέχοντες, ενώ εμφανίζουν και χαμηλότερη τιμή ποιότητας προσωπικής και επαγγελματικής ζωής.

Οι νεότεροι εργαζόμενοι παρουσιάζουν υψηλότερες τιμές άγχους, κατάθλιψης, σωματοποίησης, μοναξιάς και θυμού από τους μεγαλύτερης ηλικίας συναδέλφους τους, ενώ εμφανίζουν και χαμηλότερη τιμή ποιότητας προσωπικής και επαγγελματικής ζωής.

Η πλειονότητα των εργαζόμενων δηλώνουν ότι το εργασιακό στρες επηρεάζει την προσωπική τους ζωή, ενώ παράλληλα αισθάνονται έντονη ανησυχία και στρες σε σχέση με το μέλλον και τους εξωτερικούς παράγοντες που θα επηρεάσουν τη ζωή τους, όπως π.χ., ενεργειακή κρίση, κλιματική αλλαγή, κ.λπ.

Πιο καλό για την ψυχική υγεία το υβριδικό μοντέλο εργασίας

Οι εργαζόμενοι με υβριδικό μοντέλο έχουν σημαντικά χαμηλότερες τιμές άγχους, σωματοποίησης και θυμού από τους συναδέλφους τους που εργάζονται διά ζώσης ή μονίμως εξ αποστάσεως, ενώ αντίθετα έχουν υψηλότερη τιμή ποιότητας ζωής από τους εργαζόμενους διά ζώσης, και παρόμοια τιμή με αυτούς που εργάζονται εξ αποστάσεως.

Σε σχέση με την αρμονία ανάμεσα στην προσωπική και επαγγελματική τους ζωή, μόλις 39% των εργαζόμενων σταματούν να σκέφτονται τη δουλειά όταν τελειώνει και δημιουργούν χρόνο για ξεκούραση.

Χαμηλό το ποσοστό χαράς στην εργασία

Δυστυχώς, μικρό είναι και το ποσοστό των εργαζόμενων που εμφανίζονται ικανοποιημένοι και χαρούμενοι στη δουλειά τους.

Την ίδια στιγμή, ολοένα και περισσότεροι εργαζόμενοι δηλώνουν ότι είναι σημαντικό να είναι καλά εκπαιδευμένος ο προϊστάμενός τους, ώστε να μπορεί να τους υποστηρίξει σε πρώτο στάδιο, σε θέματα ψυχικής υγείας.

Η συντριπτική πλειοψηφία των εργαζόμενων δηλώνουν ότι ο προϊστάμενός τους, δεν επικοινωνεί συχνά́ μαζί τους για να δει πως είναι (όχι μόνο για τα θέματα που αφορούν την εργασία).

Ως εκ τούτου, οι εργαζόμενοι είναι διατεθειμένοι σε υψηλό ποσοστό να αναζητήσουν βοήθεια από ειδικό ψυχικής υγείας, όταν αντιμετωπίζουν αυξημένο άγχος και αναμένουν από τις επιχειρήσεις τους να τους στηρίξουν σε θέματα ψυχικής υγείας.

Και όλα αυτά όταν καταγράφεται θετική συσχέτιση στην ποιότητα ζωής των εργαζόμενων με την εργασιακή ποιότητα ζωής, κάτι που σημαίνει ότι όσο θετικότερα αξιολογεί ένας εργαζόμενος την εργασιακή ποιότητα της ζωής του, τόσο υψηλότερη εκτιμά ότι είναι και η ποιότητα της προσωπικής του ζωής (και το αντίστροφο).