Κορονοϊός: Θα δώσει ένα εμβόλιο πίσω την παλιά μας ζωή;
Η αντίστροφη μέτρηση για την χορήγηση εμβολίων κορονοϊού έχει αρχίσει και πολλοί πιστεύουν ότι σε λίγο καιρό θα επιστρέψουμε στην παλιά μας ζωή. Η αλήθεια, όμως, είναι αρκετά διαφορετική.
- 05 Δεκεμβρίου 2020 21:05
Με μεγάλη ανυπομονησία περιμένει η ανθρωπότητα τα εμβόλια κορονοϊού, με πολλούς να πιστεύουν ότι θα βάλουν τέλος στην πανδημία και θα επιστρέψουμε μέσα σε λίγο καιρό στην προ-Covid ζωή μας. Αρκετοί επιστήμονες, ωστόσο, προειδοποιούν ότι ο ερχομός των εμβολίων πιθανότατα δεν θα βγάλει από την καθημερινότητά μας τις μάσκες και άλλα περιοριστικά μέτρα.
Πώς λειτουργούν τα εμβόλια
Τα εμβόλια θεωρούνται ευρέως ως ένα από τα μεγαλύτερα ιατρικά επιτεύγματα του σύγχρονου κόσμου.
Κάθε χρόνο σταματούν περίπου δύο έως τρία εκατομμύρια θανάτους, αποτρέποντας περισσότερες από 20 απειλητικές για τη ζωή ασθένειες, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Οι παιδικές ασθένειες που ήταν συχνές λιγότερο από μια γενιά πριν, είναι όλο και πιο σπάνιες. Και η ευλογιά – που σκότωσε εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους – έχει εξαλειφθεί εντελώς.
Αλλά αυτές οι επιτυχίες χρειάστηκαν δεκαετίες για να επιτευχθούν – και πολλοί από εμάς περιμένουμε τώρα ότι αποτελεσματικά εμβόλια κορονοϊού θα έχουν παρόμοια αποτελέσματα σε μικρότερο χρονικό διάστημα.
Ειδήσεις ότι ορισμένα από τα εμβόλια κορονοϊού είναι περισσότερο από 90% αποτελεσματικά – που σημαίνει ότι περίπου 9 στα 10 άτομα που θα τα κάνουν θα προστατευτούν από την διασπορά του Covid-19 – οδήγησε πολλούς να πιστεύουν ότι σύντομα θα μπορούμε να ξεχάσουμε την κοινωνική απόσταση και να πετάξουμε τις μάσκες προσώπου μας.
Ωστόσο, πολλοί επιστήμονες και εμπειρογνώμονες της παγκόσμιας υγείας προειδοποιούν ότι τα εμβόλια, με περιορισμένη αρχική προμήθεια και διάθεση σε επιλεγμένες ομάδες, παρόλο που προστατεύουν ευάλωτες ομάδες και πρωτοβάθμιες υπηρεσίες υγείας, είναι απίθανο να μας επιστρέψουν στον παλιό τρόπο ζωής μας σύντομα.
Ο Τέντρος Γκεμπρεγέσους, επικεφαλής της ΠΟΥ, άλλωστε το έχει δηλώσει: “Ένα εμβόλιο θα συμπληρώσει τα άλλα εργαλεία που διαθέτουμε, όχι θα τα αντικαταστήσει. Ένα εμβόλιο από μόνο του δεν θα τερματίσει την πανδημία”.
Μια εξήγηση για αυτό το χάσμα στις προσδοκίες – μεταξύ της αισιοδοξίας ορισμένων πολιτικών και του κοινού από τη μια πλευρά και της διστακτικότητας πολλών επαγγελματιών της επιστήμης από την άλλη – θα μπορούσε, εν μέρει, να οφείλεται στην έλλειψη εκτίμησης για το πόσο μεγάλο είναι το θέμα της χορήγησης εμβολίων σε αρκετά άτομα.
Αυτό που πολλοί από εμάς μπορεί να μην συνειδητοποιούν είναι ότι όταν μιλάμε για μολυσματικές ασθένειες – αυτές που περνούν από άτομο σε άτομο – για να προστατεύσουμε πραγματικά όλους, πρέπει να γίνει εμβολιασμός σε πολύ μεγάλο αριθμό.
Αυτό συμβαίνει επειδή η δύναμη ενός εμβολίου δεν είναι μόνο η ικανότητά του να μας προστατεύει ως άτομα, αλλά είναι στην ικανότητά του να προστατεύει τους ανθρώπους γύρω μας και τις κοινότητες στις οποίες ζούμε.
Πώς προστατεύουν εμάς και τους άλλους
Το πρόβλημα για εμάς και τις κοινότητές μας είναι ότι κανένα εμβόλιο δεν είναι ποτέ 100% αποτελεσματικό.
Το εμβόλιο κατά της ιλαράς είναι ένα από τα καλύτερα και προστατεύει το 95% -98% των ανθρώπων.
Τα πρόσφατα εμβόλια κορονοϊού των Pfizer / BioNTech και της Moderna είναι αποτελεσματικά κατά περισσότερο από 90% και δεν γνωρίζουμε ακόμη εάν το ποσοστό αυτό θα μειωθεί με την πάροδο του χρόνου ή εκτός των συνθηκών κλινικών δοκιμών.
Αυτό σημαίνει ότι περίπου 1 στα 10 άτομα δεν θα προστατευόταν από τον κορονοϊό, ακόμα κι αν εμβολιαστούν όλους. Χωρίς κάλυψη 100%, κάτι που είναι απίθανο σε οποιοδήποτε πρόγραμμα εμβολιασμού, ο αριθμός των ατόμων που κινδυνεύει είναι υψηλότερος.
Αυτοί οι άνθρωποι μπορεί να είναι από τα πιο ευάλωτους- γνωρίζουμε ήδη ότι οι ηλικιωμένοι τείνουν να έχουν ασθενέστερη ανταπόκριση στον εμβολιασμό, αν και τα εμβόλια κορονοϊού έχουν δείξει ενθαρρυντικά αποτελέσματα από αυτή την άποψη.
Επιπλέον, ορισμένοι άνθρωποι στις κοινότητές μας, για λόγους υγείας, όπως αυτοί που υποβάλλονται σε ορισμένες μορφές θεραπείας καρκίνου, μπορεί να μην μπορούν να εμβολιαστούν καθόλου.
Αυτό σημαίνει ότι μια σημαντική ομάδα ανθρώπων γύρω μας θα μείνει πάντα σε κίνδυνο. Κάποιοι από τους φίλους και την οικογένειά μας μπορεί να είναι μεταξύ τους.
Υπάρχει όμως ένας τρόπος να διασφαλιστεί ότι εμείς θα τους προστατέψουμε εμμέσως – και αυτός είναι να αξιοποιήσουμε τη δύναμη του μαζικού εμβολιασμού.
Εάν εμβολιάσουμε αρκετά άτομα στην κοινότητά μας, συμβαίνει κάτι απίστευτο. Δημιουργούμε πολλές αόρατες ασπίδες που διαταράσσουν την αλυσίδα μετάδοσης ενός μικροβίου, προστατεύοντας έμμεσα τους ευάλωτους φίλους και την οικογένειά μας. Αυτό μερικές φορές αναφέρεται ως προστασία του πληθυσμού ή ανοσία της αγέλης.
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΡΟΝΟΪΟ |
|
Πόσοι θα χρειαστεί να κάνουμε το εμβόλιο
Αυτό που δεν γνωρίζουμε ακόμη – και αυτό είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη της ανοσίας της αγέλης – είναι ο βαθμός που οι σημερινοί παρασκευαστές εμβολίων κορονοϊού είναι σε θέση να αποτρέψουν τη μετάδοση ή να προσφέρουν αποστειρωτική ανοσία.
Ίσως χρειαστεί να περιμένουμε λίγο χρόνο για να το γνωρίζουμε αυτό με βεβαιότητα, αλλά οι επιστήμονες πίσω από το εμβόλιο των Pfizer / BioNTech δηλώνουν ότι υπάρχει πιθανότητα τουλάχιστον ένα από αυτά να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου.
Αλλά ακόμη και αν υποθέσουμε ότι βοηθούν στην παρεμπόδιση της μετάδοσης, ο αριθμός των ατόμων που θα χρειαζόταν να λάβει το εμβόλιο για την πλήρη προστασία των ευάλωτων ατόμων είναι υψηλός.
Αυτό συμβαίνει επειδή ακόμη και με σημαντικά επίπεδα εμβολιασμού με ένα αποτελεσματικό εμβόλιο, ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων παραμένει εκτεθειμένος, υποστηρίζει στο BBC ο καθηγητής David Salisbury, πρώην διευθυντής ανοσοποίησης στο Υπουργείο Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου και συνεργάτης στο think tank Chatham House. Και αυτό οφείλεται σε μερικά απλά μαθηματικά, εξηγεί.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι έως ότου έχουμε αρκετά εμβόλια για να υπερβούμε τον εμβολιασμό σε ομάδες κινδύνου και να φτάσουμε σε μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού, δεν θα δούμε τέλος στην κοινωνική αποστασιοποίηση.
“Εάν προστατεύσετε απλώς τους ευάλωτους, θα σταματήσετε τους θανάτους που συμβαίνουν στους ευάλωτους και θα μειώσετε το βάρος των νοσοκομειακών περιπτώσεων, αλλά δεν θα σταματήσει η μετάδοση”, λέει ο καθηγητής Salisbury.
Η μετάδοση θα συνεχιστεί μεταξύ ατόμων που δεν έχουν εμβολιαστεί, οι οποίοι μπορούν στη συνέχεια να το διαδώσουν σε μη εμβολιασμένα ευάλωτα άτομα και σε ευάλωτα άτομα που έχουν εμβολιαστεί αλλά δεν έχουν κάνει προστατευτική ανοσοαπόκριση, λέει.
Αυτό σημαίνει ότι για να αποφευχθούν η διασπορά και η έκθεση ευάλωτων φίλων και οικογενειών εντός των κοινοτήτων μας, πρέπει να επιτύχουμε υψηλά επίπεδα εμβολιασμού σε όλες τις ηλικίες σε όλες τις γεωγραφικές περιοχές.
Δεδομένου του πόσο διασυνδεδεμένος είναι ο κόσμος από την άποψη της κυκλοφορίας των ανθρώπων και του εμπορίου, αυτό σημαίνει επίσης να κάνουμε το ίδιο σε κάθε χώρα σε ολόκληρο τον κόσμο.
“Αυτή είναι μια παγκόσμια πανδημία, δεν είναι εθνική επιδημία, οπότε πρέπει να σταματήσετε τον ιό παντού και, μέχρι να το κάνετε, πουθενά δεν είναι ασφαλές”, λέει ο καθηγητής Salisbury.
Επί του παρόντος, το παγκόσμιο σχέδιο για την ανάπτυξη σημαίνει ότι όσοι κινδυνεύουν περισσότερο και οι εργαζόμενοι στην υγειονομική περίθαλψη θα λάβουν πρώτα τον περιορισμένο αριθμό διαθέσιμων δόσεων εμβολίου.
Ωστόσο, ορισμένες χώρες έχουν ήδη δηλώσει ότι σκοπεύουν να εμβολιάσουν και τις υπόλοιπες ομάδες πέρα από αυτές του υψηλού κινδύνου όταν το επιτρέψουν οι προμήθειες.
O ΠΟΥ εκτιμά ότι 65% με 70% των ανθρώπων θα πρέπει να είναι άνοσο πριν διακοπεί η μετάδοση, επιτευχθεί η ανοσία της αγέλης και όλοι και παντού κηρυχθούν ασφαλείς.
Η καθηγήτρια Azra Ghani, επιδημιολόγος στο Imperial College London που ειδικεύεται στη μαθηματική μοντελοποίηση μολυσματικών ασθενειών, πιστεύει ότι πρέπει να φτάσουμε το 70% για να είμαστε “ασφαλείς”.
Πιστεύει ότι η επίτευξη αυτού του θέματος, τελικά, θα επιστρέψει τη ζωή μας στο φυσιολογικό, αλλά η επίτευξή της θα είναι μια δύσκολη διαδικασία, ακόμη και αν δεν παρουσιαστούν απρόβλεπτα εμπόδια.
“Θα τερματίσει την πανδημία, απλώς το ερώτημα είναι πότε, και αυτό είναι το πιο δύσκολο να το προβλέψουμε γιατί η χορήγηση αυτού του εμβολίου είναι η μεγαλύτερη πρόκληση”.
Πώς θα γίνει ο εμβολιασμός δισεκατομμυρίων ανθρώπων
Η ανοσοποίηση ενός μεγάλου μέρους των 7,8 δισεκατομμυρίων κατοίκων του πλανήτη είναι μια μεγάλη πρόκληση, αφού ποτέ δεν έχει επιχειρηθεί κάτι τέτοιο στο παρελθόν.
Τα εμβόλια και ο εξοπλισμός τους – όπως τα φιαλίδια για την αποθήκευσή τους – πρέπει να παρασκευάζονται μαζικά. Η προσφορά εμβολίων ενδέχεται να μην είναι σε θέση να καλύψει τη ζήτηση για κάποιο χρονικό διάστημα.
Τα εμβόλια πρέπει στη συνέχεια να μεταφερθούν από εργοστάσια και να παραδοθούν σε κέντρα υγείας – συμπεριλαμβανομένων εκείνων σε απομονωμένες, δυσπρόσιτες κοινότητες σε όλο τον κόσμο.
Μερικά από τα εμβόλια είναι επίσης πιθανό να απαιτούν ψυχρή αποθήκευση, για παράδειγμα το εμβόλιο της Pfizer πρέπει να διατηρείται σε θερμοκρασίες -70C.
Ο γερμανικός κολοσσός Deutsche Post DHL προειδοποίησε ότι μεγάλα τμήματα της Αφρικής, της Ασίας και της Νότιας Αμερικής δεν διαθέτουν επαρκείς εγκαταστάσεις ψύξης στα στάδια παράδοσης ενώ έχουν και ανεπαρκή αποθήκευση, η οποία “θα αποτελούσε τη μεγαλύτερη πρόκληση” για τη χορήγηση εμβολίου σε μεγάλη κλίμακα.
Πείθοντας τον πληθυσμό
Και υπάρχει ακόμη ένα εμπόδιο που θα μπορούσε να επιβραδύνει το έργο της προσέγγισης αρκετών ατόμων για την προστασία των ευάλωτων ατόμων.
Οι αξιωματούχοι της υγείας θα πρέπει να ξεπεράσουν τις αυξανόμενες αμφιβολίες για τα εμβόλια, ένα φαινόμενο που θεωρείται ως μία από τις 10 κορυφαίες απειλές για την παγκόσμια υγεία από τον ΠΟΥ.
Αυτή η διστακτικότητα για το εμβόλιο, μαζί με την αύξηση της παραπληροφόρησης σχετικά με τον εμβολιασμό – το λεγόμενο αντιεμβολιαστικό κίνημα – θα μπορούσε να καταστήσει δυσκολότερη την ανοσία της αγέλης σε πολλές χώρες.
Ο καθηγητής Ghani λέει “Το θέμα να κερδίσουμε πληθυσμούς και να κάνουμε τους ανθρώπους να πάνε για το εμβόλιο μπορεί να σημαίνει ότι προχωράμε προς την ανοσία της αγέλης σε πιο αργό χρονοδιάγραμμα”.
Μπορεί ένα εμβόλιο να επαναφέρει την κανονικότητα;
Παρά τις επιστημονικές και πρακτικές προκλήσεις της χορήγησης αποτελεσματικού εμβολίου σε ολόκληρο τον κόσμο, τα καλά νέα είναι ότι φαίνεται ότι τα εμβόλια πρώτης γενιάς θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην παγκόσμια μάχη κατά του Covid-19.
Βραχυπρόθεσμα, θα βοηθήσουν να αποτρέψουν τους πιο ευάλωτους στις κοινότητές μας να αναπτύξουν σοβαρές ασθένειες με κατάληξη τον θάνατο, ειδικά τα ηλικιωμένα άτομα με προϋπάρχοντα προβλήματα υγείας και στις πρωτοβάθμιες υπηρεσίες υγείας.
Η ανακοίνωση της Pfizer / BioNTech ότι το εμβόλιό τους φαίνεται να προστατεύει το 94% των ενηλίκων άνω των 65 ετών αποτελεί σημαντική ώθηση σε αυτό το έργο.
Τα άσχημα νέα είναι ότι θα μπορούσαν να χρειαστούν μήνες ή πιθανώς χρόνια για να εμβολιαστεί μεγάλο μέρος από τον παγκόσμιο πληθυσμό για να καταστεί ολόκληρος ο διασυνδεδεμένος κόσμος ασφαλής και να φτάσει σε ένα σημείο όπου όλοι μπορούμε να επιστρέψουμε στο φυσιολογικό.
Διαβάστε τις Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο, με την αξιοπιστία και την εγκυρότητα του News247.gr
