Μεγάλη μείωση στους θανάτους από καρκίνο τραχήλου της μήτρας – Πού οφείλεται

Οι θάνατοι από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας σε γυναίκες κάτω των 25 ετών έχουν μειωθεί κατακόρυφα τα τελευταία χρόνια, κάτι που πιθανόν είναι αποτέλεσμα του εμβολιασμού των εφήβων κατά του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV), για τα στελέχη υψηλού κινδύνου τα οποία προκαλούν τον εν λόγω τύπο καρκίνο, σύμφωνα με ερευνητές.

«Πρόκειται για μια τεράστια ιστορία επιτυχίας της δημόσιας υγείας», δήλωσε ο Ashish Deshmukh, συνεπικεφαλής του ερευνητικού προγράμματος πρόληψης και ελέγχου του καρκίνου στο Κέντρο Καρκίνου Hollings του Ιατρικού Πανεπιστημίου της Νότιας Καρολίνας (MUSC) και κύριος συγγραφέας της έρευνας που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στην επιστημονική επιθεώρηση JAMA Network.

«Ο εμβολιασμός είναι η μόνη εξήγηση για αυτή την εκπληκτική και σημαντική μείωση», δήλωσε ο ίδιος.

Προηγούμενες μελέτες που είχαν εξετάσει τα ποσοστά μόλυνσης από τον σεξουαλικά μεταδιδόμενο ιό HPV, τα πρώιμα σημάδια προκαρκίνου και τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας μετά την εισαγωγή του εμβολίου, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι και αυτά έχουν μειωθεί.

Όμως η νέα μελέτη είναι η πρώτη που δείχνει ότι το εμβόλιο σώζει ζωές, δήλωσαν οι ερευνητές.

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν μια απότομη πτώση της θνησιμότητας από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας κατά 62% μεταξύ των νεότερων γυναικών στις ΗΠΑ κατά την τελευταία δεκαετία.

Ωστόσο, υπήρξε μια ανησυχητική παρατήρηση, καθώς οι ειδικοί διαπίστωσαν ότι τα ποσοστά εμβολιασμού κατά του HPV έχουν μειωθεί τα τελευταία χρόνια, πέφτοντας από 79,3% το 2022 σε 75,9% το 2023 μεταξύ των εφήβων των ΗΠΑ.

Στην Ελλάδα, υπολογίζεται ότι μόνο το 50% των κοριτσιών έχει κάνει το εμβόλιο και περίπου το 22% των αγοριών, χωρίς να υπάρχουν επίσημα στοιχεία.

«Τα μειωμένα ποσοστά εμβολιασμού εμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια μιας περιόδου αυξανόμενου σκεπτικισμού για τα εμβόλια γενικά, που πιθανώς τροφοδοτείται από την ευρεία παραπληροφόρηση για τα εμβόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης», δήλωσε ο Deshmukh.

Επίσης, η ίδια η πανδημία διέκοψε πολλές προληπτικές υπηρεσίες υγείας, καθώς οι άνθρωποι απέφευγαν να πηγαίνουν αυτοπροσώπως στα ιατρεία, φοβούμενοι τη μόλυνση από τον κορονοϊό.

«Υπάρχει περισσότερη παραπληροφόρηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σχετικά με τον ιό HPV από ό,τι θετικές πληροφορίες», δήλωσε ο Deshmukh. «Οι άνθρωποι συνεχίζουν να αμφισβητούν την ασφάλειά του. Αυτό το εμβόλιο έχει μελετηθεί εκτενώς. Είναι ένα ασφαλές εμβόλιο, χωρίς σημαντικές παρενέργειες, που προλαμβάνει τον καρκίνο».

Ο Jay Berzofsky, επικεφαλής του κλάδου εμβολίων του Κέντρου Έρευνας για τον Καρκίνο του Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου (NCI) των ΗΠΑ, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, χαρακτήρισε το μειωμένο ποσοστό εμβολιασμού ως «ανησυχητικό εύρυμα» και ζήτησε «μεγαλύτερη προσπάθεια» για να πειστούν οι γονείς ότι ο εμβολιασμός κατά του HPV «μπορεί να σώσει τη ζωή των παιδιών τους στο μέλλον».

Επίδραση του εμβολιασμού κατά του HPV

Υπάρχουν περισσότερα από 200 διαφορετικά στελέχη του HPV, αν και μόνο 12 θεωρούνται υψηλού κινδύνου, σύμφωνα με το NCI.

«Η μακροχρόνια -δηλαδή η επίμονη- μόλυνση με τύπους HPV υψηλού κινδύνου προκαλεί σχεδόν όλους τους καρκίνους του τραχήλου της μήτρας, καθώς και καρκίνο σε άλλα μέρη του σώματος όπου ο HPV μολύνει τα κύτταρα», δήλωσε ο Nicolas Wentzensen, αναπληρωτής διευθυντής του κλάδου κλινικής γενετικής του NCI και συν-συγγραφέας του εγγράφου

Εκτός από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, ο HPV προκαλεί επίσης ακόμα πέντε τύπους καρκίνου.

Αυτοί είναι ο στοματοφαρυγγικός ή καρκίνο του τραχήλου, που προσβάλλει τόσο τους άνδρες όσο και τις γυναίκες, τον καρκίνο του πρωκτού, επίσης και στα δύο φύλα, τον καρκίνο του αιδοίου και του κόλπου στις γυναίκες και τον καρκίνο του πέους στους άνδρες. Μπορεί επίσης να προκαλέσει κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων.

Οι γυναίκες στη νέα μελέτη αντιπροσωπεύουν την πρώτη ομάδα που εμβολιάστηκε, όταν το εμβόλιο ήταν καινούργιο, επιτρέποντας στους επιστήμονες να αξιολογήσουν την πρώιμη επίδρασή του.

Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας διαγιγνώσκεται συχνότερα σε γυναίκες ηλικίας 35-44 ετών, σύμφωνα με την Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία, και είναι σπάνιος σε γυναίκες κάτω των 25 ετών, αλλά συμβαίνει, όπως λέει ο Deshmukh.

«Είναι σπαρακτικό να βλέπεις οποιονδήποτε με νέα διάγνωση καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, αλλά κάθε διάγνωση καρκίνου είναι ιδιαίτερα οδυνηρή σε ένα νέο άτομο που μόλις ξεκινά την ενήλικη ζωή του», δήλωσε η Ursula A. Matulonis, επικεφαλής του τμήματος γυναικολογικής ογκολογίας στο Ινστιτούτο Καρκίνου Dana-Farber, η οποία δεν συμμετείχε στην έρευνα

«Ο εμβολιασμός κατά του HPV είναι κρίσιμος για τη μείωση των κρουσμάτων και των θανάτων, γεγονός που καθιστά τη μελέτη αυτή πολύ συναρπαστική και αξιοσημείωτη είδηση», προσθέτει η ίδια.

Ο Deshmukh ανέφερε ότι αναμένει να δει τους θανάτους από καρκίνο να συνεχίζουν να μειώνονται, καθώς η ομάδα αυτή μεγαλώνει και γερνάει.

Οι γυναίκες που ήταν 25 ετών το 2021, το τελευταίο έτος που συμπεριλήφθηκε σε αυτή τη μελέτη, ήταν 10 ετών όταν εισήχθη το εμβόλιο.

Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας αναπτύσσεται αργά και μπορεί να αντιμετωπιστεί εάν εντοπιστεί νωρίς με το τεστ ΠΑΠ ή άλλες εξετάσεις.

Για τους λόγους αυτούς, «κάποιοι θα μπορούσαν να υποστηρίξουν ότι τα εμβόλια δεν είναι τόσο σημαντικά», ανέφερε από την πλευρά του ο Robert T. Schooley, ειδικός στις λοιμώδεις νόσους στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Ντιέγκο, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα.

Όμως η μελέτη αυτή δείχνει ότι «οι γυναίκες πέθαιναν από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας παρά τον έλεγχο και τη θεραπεία πριν από τα εμβόλια και ότι με το πρόγραμμα εμβολιασμού ο αριθμός των θανάτων μειώθηκε περαιτέρω», εξηγεί ο Schooley.

Μείωση των θανάτων από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας

Χρησιμοποιώντας στοιχεία από το Εθνικό Κέντρο Στατιστικών Υγείας των ΗΠΑ, οι ερευνητές εξέτασαν τους θανάτους από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας σε χρονικά διαστήματα τριών ετών.

Μεταξύ 1992 και 2021, αναφέρθηκαν 398 θάνατοι από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας σε γυναίκες ηλικίας κάτω των 25 ετών. Κατά την περίοδο 1992-1994 έως 2013-2015, η θνησιμότητα από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας μειώθηκε σταδιακά κατά 3,7% κάθε χρόνο.

Την περίοδο 2013-2015 έως 2019-2021 παρατηρήθηκε ακόμη μεγαλύτερη πτώση σε 15,2% ετησίως, σύμφωνα με τη μελέτη.

Ο αριθμός των θανάτων μειώθηκε από 55 το 1992-1994 σε 35 το 2013-2015 και σε 13 το 2019-2021.

«Υποθέτοντας ότι η τάση από το 1992-1994 έως το 2013-2015 θα είχε συνεχιστεί, εκτιμάται ότι θα είχαν συμβεί 26 επιπλέον θάνατοι από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας μεταξύ 2016 και 2021, με βάση τα προβλεπόμενα ποσοστά θνησιμότητας», υπογραμμίζουν οι συγγραφείς της νέας μελέτης.

«Η ευκαιρία να τερματίσουμε πραγματικά τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, όπως τον ξέρουμε, είναι πολύ κοντά μας», δήλωσε η Karen Knudsen, πρώην διευθύνουσα σύμβουλος της Αμερικανικής Αντικαρκινικής Εταιρείας.

«Τα στοιχεία αυτά δίνουν επίσης ισχυρή εμπιστοσύνη ότι οι άλλοι καρκίνοι που οφείλονται στον HPV, οι οποίοι προσβάλλουν τόσο τους άνδρες όσο και τις γυναίκες, μπορούν να προληφθούν με παρόμοιο τρόπο μέσω της προστασίας που παρέχει ο εμβολιασμός κατά του HPV», καταλήγει η ίδια.