Νόσος Αλτσχάιμερ: Όλα όσα γνωρίζουμε για τα δύο νέα, καινοτόμα φάρμακα

Μετά από χρόνια αβεβαιότητας και ερωτημάτων σχετικά με την αποτελεσματικότητα και ασφάλειά τους, όχι ένα, αλλά δύο φάρμακα για τη νόσο Αλτσχάιμερ βρίσκονται καθ’ οδόν προς ευρύτερη χρήση και στην Ευρώπη.

Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ ενέκρινε πρόσφατα τη δονανεμάμπη της Eli Lilly, το πιο πρόσφατο φάρμακο για τη νόσο Αλτσχάιμερ που υπόσχεται να επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου, που επηρεάζει τις γνωσιακές λειτουργίες καταστρέφοντας τη μνήμη.

Πέρυσι, ο FDA είχε δώσει το πράσινο φως για την κυκλοφορία της λεκανεμάμπη των εταιρειών Eisai και Biogen, καθώς σε μια μεγάλη μελέτη είχε διαπιστωθεί ότι επιβραδύνει τη γνωσιακή έκπτωση σε ασθενείς με πρώιμο στάδιο της νόσου Αλτσχάιμερ, απομακρύνοντας τη λευκή κολλώδη πλάκα που σχηματίζεται στον εγκέφαλο, γνωστή ως β-αμυλοειδές.

Τι γνωρίζουμε, όμως, μέχρι σήμερα για τα δύο φάρμακα που ήρθαν μετά από 20 χρόνια για να βοηθήσουν τους ασθενείς με νόσο Αλτσχάιμερ;

Ποιο φάρμακο εγκρίθηκε τις προηγούμενες ημέρες στις ΗΠΑ

Η δονανεμάμπη, που εγκρίθηκε τις προηγούμενες ημέρες στις ΗΠΑ, είναι ένα μονοκλωνικό αντίσωμα που χορηγείται μία φορά τον μήνα με ενδοφλέβια έγχυση. Αυτό σημαίνει ότι ο ασθενείς θα πρέπει να πάει σε νοσοκομείο.

Σε μια μελέτη σε περισσότερους από 1.730 ασθενείς με πρώιμη νόσο Αλτσχάιμερ, η Eli Lilly διαπίστωσε ότι η δονανεμάμπη επιβράδυνε την έκπτωση νοητικών λειτουργιών στους ασθενείς κατά 35% σε σύγκριση με τα άτομα που έλαβαν εικονικό φάρμακο σε διάστημα 18 μηνών θεραπείας.

Πώς δρα η δονανεμάμπη

Το φάρμακο δεν θεραπεύει τη νόσο Αλτσχάιμερ, ούτε σταματά μόνιμα την εκδήλωση των συμπτωμάτων, αλλά επιβραδύνει την εξέλιξή της.

Μεταξύ των ασθενών που συμμετείχαν σε μελέτες, η πλειοψηφία μπόρεσε να ολοκληρώσει μία περίοδο θεραπείας για 12 μήνες, δείχνοντας σημεία απομάκρυνσης της πλάκας του β-αμυλοειδούς από τον εγκέφαλό τους.

Ποιες είναι οι παρενέργειες

Ορισμένοι ασθενείς που έλαβαν δονανεμάμπη σε κλινική δοκιμή παρουσίασαν, πρήξιμο ή αιμορραγία στον εγκέφαλο και ως εκ τούτου είναι κάτι που θα πρέπει να το παρακολουθούν οι γιατροί τους.

Τι είναι η λεκανεμάμπη και πώς λειτουργεί

Η λεκανεμάμπη είναι επίσης ένα μονοκλωνικό αντίσωμα, το οποίο έδειξε ότι επιβραδύνει τη γνωστική έκπτωση κατά 27% σε σύγκριση με ένα εικονικό φάρμακο σε διάστημα 18 μηνών, κάτι στατιστικά ιδιαίτερα σημαντικό.

Ορισμένοι γιατροί δήλωσαν ότι θα πρέπει να συζητήσουν με τους ασθενείς εάν το πλεονέκτημα της αποτελεσματικότητας, αξίζει τις πιθανές παρενέργειες, συμπεριλαμβανομένου του εγκεφαλικού οιδήματος και της αιμορραγίας.

H λεκανεμάμπη βρίσκεται υπό αξιολόγηση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ) με την απόφαση για την έγκριση του στην Ευρώπη να αναμένεται τους προσεχείς μήνες, σύμφωνα με πληροφορίες του NEWS 24/7.

Ποιος πρέπει να λάβει δονανεμάμπη και ποιος λεκανεμάμπη

Τα φάρμακα προορίζονται για την αντιμετώπιση ασθενών στα αρχικά στάδια της νόσου, όταν τα συμπτώματά τους είναι σχετικά ήπια.

Οι ασθενείς με πιο προχωρημένο στάδιο εκτιμάται ότι δεν θα ωφεληθούν από τα φάρμακα.

Οι περισσότεροι γιατροί ζητούν διαγνωστικές εξετάσεις για να επιβεβαιώσουν ότι οι ασθενείς έχουν υπερβολική συσσώρευση β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλό τους, καθώς ορισμένες μορφές άνοιας δεν σχετίζονται με το αμυλοειδές, όπως οι περιπτώσεις που προκαλούνται από βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου.

Ο γιατρός θα αποφασίσει ποιο φάρμακο ταιριάζει καλύτερα στο προφίλ του ασθενή του.

Έρχονται και άλλα φάρμακα

Οι φαρμακοβιομηχανίες και οι ερευνητές εργάζονται πάνω σε δεκάδες πιθανά φάρμακα.

Από τις αρχές του 2022, υπήρχαν 143 φάρμακα σε κλινικές δοκιμές για τη νόσο Αλτσχάιμερ, συμπεριλαμβανομένων 31 φαρμάκων στη φάση 3, που είναι συνήθως το τελευταίο στάδιο δοκιμών πριν από την έγκριση ενός φαρμάκου, σύμφωνα με έκθεση στο Alzheimer’s & Dementia: Translational Research and Clinical Interventions.