Πώς η φροντίδα του βρέφους αλλάζει τον εγκέφαλο του νέου πατέρα

Η γονεϊκότητα μπορεί να γλυκαίνει την καρδιά, όμως κάνει και τον εγκέφαλο… μικρότερο.

Αρκετές είναι οι επιστημονικές μελέτες που έχουν αποκαλύψει ότι ο εγκέφαλος χάνει όγκο, όταν κάποιος γίνεται γονιός.

Αλλά ερευνητές εξακολουθούν να μελετούν τι σημαίνουν αυτές οι αλλαγές για τους γονείς.

Σε μια νέα έρευνα που εξέτασε την αλλαγή του εγκεφάλου σε άντρες που γίνονται για πρώτη φορά πατέρες, διαπιστώθηκε ότι η απώλεια όγκου του εγκεφάλου συνδέεται με μεγαλύτερη εμπλοκή στη γονική μέριμνα, αλλά και με περισσότερα προβλήματα ύπνου και συμπτώματα ψυχικής υγείας (στρες).

Τα αποτελέσματα αυτά μπορεί να υποδεικνύουν ένα κόστος της φροντίδας, το οποίο παραδοσιακά επωμίζονται οι γυναίκες, αλλά όλο και περισσότερο επωμίζονται πλέον και οι άνδρες.

Οι αλλαγές στον εγκέφαλο για τη μαμά όταν έρχεται το πρώτο μωρό

Η φροντίδα ενός βρέφους απαιτεί νέα κίνητρα και δεξιότητες, οπότε δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι μπορεί επίσης να «σμιλεύει» τον εγκέφαλο.

Έρευνες σε τρωκτικά εντόπισαν για πρώτη φορά την αναδιαμόρφωση τόσο της δομής, όσο και της λειτουργίας του εγκεφάλου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της γονεϊκότητας.

Και νέες έρευνες αποκαλύπτουν παρόμοιες επιδράσεις και στους ανθρώπους.

Σε δύο πρόσφατες μελέτες, ερευνητές στρατολόγησαν γυναίκες που έγιναν μητέρες για πρώτη φορά και τις υπέβαλλαν σε σάρωση εγκεφάλου (μαγνητική τομογραφία) πριν μείνουν έγκυες και στη συνέχεια λίγους μήνες μετά τον τοκετό.

Όπως έδειξαν οι εξετάσεις, η φαιά ουσία, δηλαδή το στρώμα του εγκεφαλικού ιστού που περιέχει τα σώματα των νευρικών κυττάρων, συρρικνώθηκε στις μητέρες, αλλά όχι στην ομάδα σύγκρισης γυναικών, οι οποίες δεν είχαν γίνει μητέρες.

Αν και η συρρίκνωση του εγκεφάλου ακούγεται άσχημα, οι ερευνητές θεωρούν ότι αυτός, ο πιο εξορθολογισμένος εγκέφαλος, θα μπορούσε να είναι προσαρμοστικός, βοηθώντας στην αποτελεσματικότερη επεξεργασία των κοινωνικών πληροφοριών και διευκολύνοντας έτσι την ευαίσθητη φροντίδα του βρέφους.

Σύμφωνα με αυτή την υπόθεση, μελέτες έχουν συνδέσει τις αλλαγές στον εγκέφαλο των μητέρων, με τον βαθμό προσκόλλησής τους στα βρέφη και με τις αντιδράσεις τους σε εικόνες των βρεφών τους.

Αυτό σημαίνει ότι οι γυναίκες που είχαν χάσει περισσότερο όγκο φαιάς ουσίας, ήταν οι πιο δεμένες με τα μωρά τους.

Οι αλλαγές στον εγκέφαλο για τον μπαμπά όταν έρχεται το πρώτο μωρό

Οι περισσότερες μελέτες του εγκεφάλου των νέων γονέων έχουν επικεντρωθεί στις γυναίκες, αλλά νέα δεδομένα δείχνουν ότι παρόμοιες αλλαγές στον εγκέφαλο, μπορεί να συμβαίνουν και στους νέους πατέρες.

Η δρ Darby Saxbe, επίκουρη καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας και οι συνεργάτες της είχαν εντοπίσει πρόσφατα απώλεια όγκου του εγκεφάλου σε άνδρες που γίνονται πατέρες, σε παρόμοια τμήματα του εγκεφάλου που άλλαζαν στις μητέρες.

Σύμφωνα με όσα αποκάλυψαν, οι νέοι πατέρες παρουσίασαν αλλαγές σε δομές του εγκεφάλου, αλλά ήταν μικρότερες και λιγότερο σημαντικές από ό,τι στις νέες μητέρες.

Κι αυτό διότι συνήθως οι μπαμπάδες διαφέρουν ως προς το πόσο επενδύουν στη φροντίδα του μωρού.

Οι ειδικοί προχώρησαν ένα βήμα παραπέρα και εξέτασαν πώς οι αλλαγές στον εγκέφαλο των ανδρών κατά τη μετάβαση στην πατρότητα, αντιστοιχούν στις εμπειρίες τους από τη νέα κατάσταση.

Οι ειδικοί εξέτασαν πιο προσεκτικά 38 άνδρες πριν και μετά τη γέννηση του μωρού τους.

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και ακολούθως 3, 6 και 12 μήνες μετά τον τοκετό, οι ειδικοί ρώτησαν τους νέους πατέρες πώς αισθάνονταν για τα βρέφη τους και πόσο καλό ύπνο είχαν.

Ρώτησαν επίσης για συμπτώματα κατάθλιψης ή μελαγχολίας, άγχους ή άλλων θεμάτων ψυχικής υγείας.

Όπως και σε προηγούμενες έρευνες, οι ειδικοί διαπίστωσαν σημαντικές διαφορές μεταξύ προγεννητικού και μεταγεννητικού εγκεφάλου σε ολόκληρο τον φλοιό, το εξωτερικό στρώμα του εγκεφάλου που εκτελεί πολλές λειτουργίες ανώτερης τάξης, όπως η γλώσσα, η μνήμη, η επίλυση προβλημάτων και η λήψη αποφάσεων.

Κατά μέσο όρο, οι άνδρες του δείγματός έχασαν περίπου 1% του όγκου της φαιάς ουσίας τους κατά τη μετάβαση στη γονεϊκότητα.

Η μεγαλύτερη απώλεια όγκου προέκυψε μεταξύ των πατέρων που δήλωσαν ότι περνούσαν περισσότερο χρόνο με τα βρέφη τους 3 μήνες μετά τη γέννησή του, ενώ παράλληλα ήταν αυτοί που έβρισκαν μεγαλύτερη ευχαρίστηση στην αλληλεπίδραση με τα βρέφη τους και βίωναν λιγότερο άγχος ως γονείς.

Οι άνδρες που έχασαν περισσότερο όγκο εγκεφάλου ανέφεραν επίσης μεγαλύτερη κατάθλιψη, άγχος, γενική ψυχολογική δυσφορία και χειρότερο ύπνο τόσο 6 όσο και 12 μήνες μετά τη γέννηση του παιδιού.

Η γονεϊκότητα έχει σκαμπανεβάσματα

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η έρευνα αυτή είναι προκαταρκτική.

Οι ειδικοί είχαν ένα σχετικά μικρό δείγμα πατέρων που ήταν πρόθυμοι να συμμετάσχουν στην εντατική ερευνητική μελέτη.

Τα αποτελέσματα αυτά πρέπει να επαναληφθούν σε μεγαλύτερες και πιο αντιπροσωπευτικές ομάδες πατέρων.

Παρόλα αυτά, ως μία από τις πρώτες διαχρονικές μελέτες των αλλαγών στον ανδρικό εγκέφαλο κατά τη μετάβαση για πρώτη φορά γονεϊκότητα, τα ευρήματά καταδεικνύουν ότι οι περιγεννητικές αλλαγές στον εγκέφαλο μπορεί να αντανακλούν τόσο την προσαρμογή, όσο και την ευπάθεια-ευαισθησία.

Οι ίδιες ακριβώς αλλαγές που συνδέονται με τη μεγαλύτερη επένδυση των πατέρων στη φροντίδα του μωρού, φάνηκε επίσης να αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης προβλημάτων ύπνου και ψυχικής υγείας.

Εξάλλου η φροντίδα ενός βρέφους είναι γενικότερα μια πρόκληση.

Το να γίνεις γονιός επιβάλλει μια αναπροσαρμογή των προτεραιοτήτων της ζωής και μπορεί να φέρει μαγεία και νόημα στην καθημερινή ζωή.

Αλλά η γονεϊκότητα για κάποιους ή κάποιες φορές, μπορεί να είναι επίσης βαρετή, επαναλαμβανόμενη, μοναχική και εξαντλητική.

Το μήνυμα που πρέπει να πάρουμε από εδώ δεν είναι ότι οι άνδρες πρέπει να σταματήσουν να φροντίζουν τα παιδιά, αναφέρουν οι ειδικοί.

Πολλές έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά με εμπλεκόμενους πατέρες τα πάνε καλύτερα σε όλους τους τομείς: ακαδημαϊκά, οικονομικά και συναισθηματικά.

Και οι ίδιοι οι πατέρες αναφέρουν ότι η γονεϊκότητα κάνει τη ζωή τους «πλουσιότερη» και πιο ουσιαστική.