Πώς η γρίπη και ο έρπης αυξάνουν τον κίνδυνο για νόσο Αλτσχάιμερ

Μπορεί όταν έχουμε γρίπη ή άλλες λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος να αισθανόμαστε για λίγες ημέρες τα συμπτώματα να μας ταλαιπωρούν, όμως μακροπρόθεσμα, αυτό μπορεί να επηρεάσει τον εγκέφαλο και να επιταχύνει τη διαδικασία της άνοιας.

Νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Nature Aging, προσθέτει νέες ενδείξεις ότι οι λοιμώξεις του αναπνευστικού, όπως η γρίπη, αλλά και του έρπητα, συνδέονται με την επιτάχυνση της ατροφίας του εγκεφάλου και τον αυξημένο κίνδυνο άνοιας χρόνια αργότερα.

Υποδεικνύει επίσης τους βιολογικούς παράγοντες που μπορεί να συμβάλλουν στη νευροεκφυλιστική νόσο.

Η εν λόγω έρευνα αποτελεί «άλμα πέρα από οποιεσδήποτε προηγούμενες μελέτες που είχαν ήδη συσχετίσει τη λοίμωξη με την ευαισθησία στη νόσο Αλτσχάιμερ και παρέχει ένα χρήσιμο σύνολο δεδομένων προς αυτήν την κατεύθυνση», δήλωσε ο Rudy Tanzi, καθηγητής Νευρολογίας στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και διευθυντής του Κέντρου McCance για την Υγεία του Εγκεφάλου στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης.

Άλλες πρόσφατες μελέτες διαπίστωσαν ότι το εμβόλιο της γρίπης και το εμβόλιο του έρπητα ζωστήρα μειώνουν τον κίνδυνο μεταγενέστερης εκδήλωσης άνοιας σε όσους τα κάνουν.

Οι σοβαρές λοιμώξεις έχουν επίσης συνδεθεί με επακόλουθα εγκεφαλικά επεισόδια και καρδιακές προσβολές.

«Τα εμβόλια πρόκειται να αποτελέσουν τη μεγαλύτερη προστασία τόσο από την οξεία λοίμωξη όσο και από αυτές τις μεταλοιμώδεις επιπτώσεις», δήλωσε η Kristen Funk, επίκουρη καθηγήτρια Βιολογικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας στο Charlotte, η οποία μελετά τη νευροφλεγμονή σε νευρολοιμώξεις και νευροεκφυλιστικές ασθένειες.

Λοιμώξεις συνδέονται με την ατροφία του εγκεφάλου και την άνοια

«Η ιδέα ότι οι λοιμώξεις μπορούν να επηρεάσουν την υγεία του εγκεφάλου για ορισμένους ανθρώπους ήταν μια λογική ιδέα, ειδικά για εκείνους που οι ίδιοι βίωσαν λοιμώξεις», δήλωσε ο Keenan Walker, ερευνητής και διευθυντής της Μονάδας Πολυτροπικής Απεικόνισης Νευροεκφυλιστικών Νόσων στο Εθνικό Ινστιτούτο Γήρανσης των ΗΠΑ.

Ακόμη και μικρές λοιμώξεις μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο που σκεφτόμαστε και συμπεριφερόμαστε, αναφέρουν οι ειδικοί.

Οι πιο σοβαρές λοιμώξεις μπορεί, βραχυπρόθεσμα, να οδηγήσουν σε παραλήρημα, το οποίο μπορεί να σχετίζεται με μακροπρόθεσμα γνωσιακά προβλήματα, δήλωσε ο Walker.

«Μεγάλη λοίμωξη, σημαίνει μεγάλη ανοσολογική αντίδραση και σίγουρα δεν κάτι είναι καλό για τον εγκέφαλο», προσθέτει ο ίδιος.

Η υπόθεση ότι οι λοιμώξεις μπορεί να παίζουν ρόλο στις νευροεκφυλιστικές ασθένειες υπήρχε, αν και περισσότερο στο περιθώριο. Αυτό το άλλαξε με την πανδημία του κορονοϊού και τα στοιχεία για το διαρκές γνωσιακό κόστος της μακροχρόνιας λοίμωξης, τα οποία αναζωπύρωσαν το ενδιαφέρον στον τομέα.

Τα αυξανόμενα στοιχεία υποδηλώνουν ότι η σύνδεση «δεν φαίνεται να είναι ειδική για οποιοδήποτε είδος λοίμωξης, είτε πρόκειται για βακτηριακή, είτε για ιογενή», εξηγεί ο Walker, ο οποίος ήταν ένας από τους συγγραφείς της μελέτης.

Ο ίδιος και οι συνάδελφοί του βασίστηκαν σε δεδομένα από τη Διαχρονική Μελέτη Γήρανσης της Βαλτιμόρης, μία από τις μακροβιότερες μελέτες ανθρώπινης γήρανσης στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Παρακολούθησαν επίσης πώς μεταβλήθηκε ο όγκος του εγκεφάλου σε 982 φυσιολογικούς γνωσιακά ενήλικες, με ή χωρίς ιστορικό λοίμωξης, κάνοντας επαναλαμβανόμενες νευροαπεικονίσεις, αρχής γενομένης από το 2009 . Περίπου το 43% των συμμετεχόντων δεν είχαν ιστορικό λοιμώξεων.

Από τους 15 τύπους λοιμώξεων που διερευνήθηκαν, οι έξι, συμπεριλαμβανομένης της γρίπης, του έρπητα, άλλων λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος, αλλά και του δέρματος, συνδέθηκαν με ταχύτερη απώλεια όγκου του εγκεφάλου.

Η ατροφία του εγκεφάλου ήταν ιδιαίτερα έντονη στον κροταφικό λοβό, μια περιοχή που περιλαμβάνει τον ιππόκαμπο, ο οποίος είναι σημαντικός για τη μνήμη και εμπλέκεται στη νόσο Αλτσχάιμερ.

«Διαπίστωσαν πραγματικά ότι υπάρχει μια σειρά λοιμώξεων που σχετίζονται με αυτή την ατροφία του εγκεφάλου, που σχετίζονται με αυτή τη γνωσιακή έκπτωση», δήλωσε η δρ Funk, η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη.

Με τη σειρά τους, οι περισσότερες από αυτές τις λοιμώξεις που σχετίζονται με την ατροφία του εγκεφάλου φαίνεται να είναι παράγοντες κινδύνου για την άνοια, σύμφωνα με τις αναλύσεις των ερευνητικών των δεδομένων της βρετανικής βιοτράπεζας σε 495.896 άτομα και ενός φινλανδικού συνόλου δεδομένων από 273.132 άτομα.

Διαπίστωσαν, επίσης, ότι το ιστορικό λοιμώξεων σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για νόσο Αλτσχάιμερ χρόνια αργότερα.

Μάλιστα, ο αυξημένος κίνδυνος ήταν ακόμη υψηλότερος για την αγγειακή άνοια, η οποία είναι η δεύτερη πιο συχνή διάγνωση άνοιας μετά τη νόσο Αλτσχάιμερ και προκαλείται από τον περιορισμό της αιμάτωσης του εγκεφάλου.