Τα 3 σημάδια ότι το άγχος έχει μετατραπεί σε αγχώδη διαταραχή

Αν και το άγχος είναι ο μηχανισμός επιβίωσης του οργανισμού, που έχει εξελιχθεί ώστε να μας κρατά σε εγρήγορση, όταν αυτή η φευγαλέα αίσθηση ανησυχίας γίνεται «μόνιμος σύντροφος» και κυριαρχεί στις σκέψεις μας, διακόπτει τις συνήθειές μας και υπαγορεύει τις επιλογές μας, είναι καιρός να αναλάβουμε… δράση.

«Το άγχος είναι ο τρόπος που ο οργανισμός προσπαθεί να μας προστατεύσει», λέει η Thalia Gilligan, ψυχοθεραπεύτρια και μέλος της Βρετανικής Ένωσης Συμβουλευτικής και Ψυχοθεραπείας, η οποία ειδικεύεται στο άγχος. «Μερικές φορές, όμως, το άγχος γίνεται σαν ένας υπερευαίσθητος ανιχνευτής καπνού, που χτυπάει όταν δεν υπάρχει πραγματική φωτιά», εξηγεί η ίδια.

«Αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα όταν η αιτία του άγχους μας αρχίζει να γίνεται δύσκολα διακριτή» λέει από την πλευρά της η Ali Ross, ψυχοθεραπεύτρια, η οποία επίσης ειδικεύεται στο άγχος. «Τότε, αν η ένταση του άγχους σας είναι συντριπτική, μπορεί να τείνετε προς μια κατάσταση που ονομάζεται αγχώδης διαταραχή και είναι σημαντικό να αντιμετωπιστεί όσο πιο άμεσα γίνεται».

Ακολουθούν τρία βασικά σημάδια για να καταλάβετε αν το άγχος σας έχει μετατραπεί σε αγχώδη διαταραχή και τι μπορείτε να κάνετε για να ανακτήσετε τον έλεγχο.

Το άγχος σας εμποδίζει τακτικά να κάνετε πράγματα που σας ευχαριστούν

«Η αποφυγή ευχάριστων διαδικασιών είναι ένα από τα πιο αποκαλυπτικά σημάδια μιας αγχώδους διαταραχής», λέει η Ross. «Αν μένετε στο σπίτι για να αποφύγετε καταστάσεις που μπορεί να σας αγχώσουν ή αν αποσύρεστε από δραστηριότητες που κάποτε απολαμβάνατε, αυτό είναι μια “κόκκινη σημαία”», εξηγεί.

Αυτό το μοτίβο αποφυγής μπορεί να φαίνεται λογικό στην αρχή. Μπορεί να σας φαίνεται ευκολότερο να παραλείψετε ένα δείπνο ή μία επαγγελματική δραστηριότητα ή να ακυρώσετε μια γιορτή από φόβο για το τι μπορεί να πάει στραβά.

Αλλά με την πάροδο του χρόνου, αυτή η αποφυγή μπορεί να δημιουργήσει έναν φαύλο κύκλο, ενισχύοντας την πεποίθηση ότι ο κόσμος δεν είναι ασφαλής ή ότι δεν μπορείτε να χειριστείτε καταστάσεις της καθημερινότητας, ακόμα και αν δεν είναι σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί τελικά να είναι ευχάριστες .

Αν έχετε παρατηρήσει τον εαυτό σας να παραλείπει δραστηριότητες, όπως συναντήσεις με φίλους, ή συζητήσεις με συναδέλφους, ξεκινήστε από μια θέση παρατήρησης, λέει η Ross.

«Φανταστείτε κάποιον άλλον να βιώνει το άγχος που βιώνετε εσείς, τι θα θέλατε περισσότερο γι’ αυτόν; Να επιστρέψει στην προηγούμενη κατάσταση και να αντιμετωπίζει τον εαυτό του με καλοσύνη και φροντίδα», συμπληρώνει η ίδια.

Σωματικά συμπτώματα όπως ταχυκαρδία, εφίδρωση και σφίξιμο στο στομάχι

Το άγχος δεν υπάρχει μόνο στο μυαλό μας, αλλά εκδηλώνεται και στο σώμα μας με διάφορα συμπτώματα.

Τα συνήθη συμπτώματα περιλαμβάνουν ταχυκαρδία, εφίδρωση, στομαχικά προβλήματα και μυϊκή ένταση.

Για κάποιους, αυτά τα συμπτώματα μπορεί να αυξηθούν και να μετατραπούν σε ολοκληρωμένες κρίσεις πανικού, οι οποίες μπορεί να μοιάζουν με καρδιακή προσβολή ή με δυσκολία στην αναπνοή.

«Οι κρίσεις πανικού είναι ένα συνηθισμένο σημάδι ότι το άγχος έχει ξεπεράσει τα όριά του», εξηγεί η Ρος. «Το σώμα σας σας φωνάζει να του δώσετε προσοχή και ο πανικός δεν είναι τυχαίος, είναι το σύστημά σας που μπαίνει σε υπερδιέγερση επειδή νιώθει ότι έχει κατακλυστεί».

Το επίμονο άγχος έχει επίσης μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία σας.

Το χρόνιο άγχος μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή, να αποδυναμώσει το ανοσοποιητικό σας σύστημα και να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης παθήσεων όπως οι καρδιακές παθήσεις.

«Όταν το σώμα σας είναι κολλημένο σε κατάσταση “μάχης ή φυγής” από το έντονο άγχος, παράγει συνεχώς ορμόνες του στρες, όπως η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη», λέει η Gilligan.

«Αυτές είναι χρήσιμες σε σύντομες εκρήξεις, αλλά όταν ενεργοποιούνται συνεχώς, προκαλούν φλεγμονή και καταστρέφουν την υγεία μας».

Η σωματική κίνηση, σε αυτήν την περίπτωση, μπορεί να είναι ένα ισχυρό αντίδοτο. «Η άσκηση βοηθά στην καύση της περίσσειας αδρεναλίνης και κορτιζόλης στον οργανισμό μας», προτείνει η Gilligan.

Μελέτες δείχνουν ότι ακόμη και πέντε λεπτά αερόβιας άσκησης μπορούν να αρχίσουν να διεγείρουν τα αποτελέσματα κατά του άγχους.

«Ένας σύντομος περίπατος μπορεί να βοηθήσει στην επαναφορά του νευρικού σας συστήματος. Συνδυάστε το με άλλες τεχνικές, όπως η βαθιά αναπνοή ή εστίαση στις αισθήσεις σας, για να υπενθυμίσετε στο σώμα σας ότι ο κίνδυνος (που στην ουσία δεν υπάρχει) έχει περάσει».

Το άγχος μοιάζει συνεχές και ανεξήγητο

Ενώ ο φόβος έχει συνήθως μία σαφή αιτία, το άγχος συχνά είναι πιο διάχυτο και αποτελεί μια παρατεταμένη αίσθηση ανησυχίας χωρίς σαφή αιτία.

Όταν το άγχος γίνεται ένα συνεχές «βουητό» στο παρασκήνιο της ζωής σας, είναι συχνά σημάδι αγχώδους διαταραχής.

«Όταν το άγχος κάποιου είναι διαρκώς παρόν και δεν συνδέεται με συγκεκριμένα γεγονότα, τότε είναι που αρχίζουμε να ψάχνουμε βαθύτερα», λέει η Gilligan.

Αυτού του είδους το άγχος μπορεί να συνδέεται με ανεπίλυτα τραύματα, ακόμα και από την παιδική ηλικία.

Ως αποτέλεσμα, το σώμα και το μυαλό αντιδρούν σαν να βρίσκονται σε συνεχή κίνδυνο, ακόμη και όταν δεν υπάρχει άμεση απειλή.

Αυτό είναι ιδιαίτερα συχνό σε άτομα που έχουν βιώσει τραύμα στις σχέσεις τους, όπως παραμέληση στην παιδική ηλικία ή οικογενειακή κακοποίηση.

«Το τραύμα επανασυνδέει το σύστημα συναγερμού του εγκεφάλου σας, τον κάνει υπερευαίσθητο, οπότε ακόμη και μικρά άγχη μπορεί να φαίνονται συντριπτικά», λέει η Gilligan.

«Το άγχος είναι ο καλύτερος εκπαιδευτής σας, αν μπορείτε να μάθετε να το ακούτε. Προσπαθεί να σας πει κάτι για τη ζωή σας, όπως για παράδειγμα τι λειτουργεί, τι δεν λειτουργεί και τι χρειάζεται την προσοχή σας», λέει η Ρος.

Το πρόβλημα, όμως, είναι ότι συχνά διδασκόμαστε να το πολεμάμε ή να το καταπιέζουμε αντί να το αντιμετωπίζουμε με περιέργεια και σύνεση, καταλήγει η ίδια.