Τα οφέλη-έκπληξη που έχει η μοναξιά στην υγεία

Ενώ πολλές μελέτες δείχνουν ότι η μοναξιά και το να περνάτε μεγάλα χρονικά διαστήματα μόνοι σας μπορεί να είναι κακό για την υγεία σας, υπάρχουν τώρα μελέτες που δείχνουν ότι η επιλογή να περάσετε λίγο ποιοτικό χρόνο μόνοι σας ή καλύτερα με τον εαυτό σας, είναι ευεργετική για την ψυχική σας υγεία.

Η μοναξιά με όρια κάνει καλό

Σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε πριν από μερικές ημέρες, η επιλογή να περνάτε χρόνο μόνοι σας είναι καλή για την ευεξία σας, επειδή μπορεί να σας βοηθήσει να ηρεμήσετε, να νιώσετε λιγότερο εκνευρισμένοι και πιο ικανοί να αντιμετωπίσετε το άγχος της σύγχρονης ζωής.

Η μελέτη που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο του Reading παρακολούθησε τις κοινωνικές συνήθειες 178 ατόμων για 21 ημέρες, ζητώντας τους να κρατήσουν ημερολόγιο με τον χρόνο που περνούσαν μόνοι τους κάθε μέρα, χωρίς να έρχονται σε επαφή με κανέναν είτε σωματικά είτε ψηφιακά.

Οι εθελοντές που συμμετείχαν στη μελέτη κλήθηκαν να απαντήσουν σε τρεις ερωτήσεις: πόσο πιεσμένοι ένιωθαν να συμπεριφέρονται με έναν συγκεκριμένο τρόπο, πόσο ελεύθεροι ένιωθαν να είναι ο εαυτός τους και πόσο ένιωθαν να έχουν τον έλεγχο των όσων συνέβαιναν κατά τη διάρκεια της ημέρας τους.

Η μελέτη διαπίστωσε ότι όσο περισσότερο χρόνο περνούσαν οι άνθρωποι στη μοναξιά, τόσο λιγότερο στρεσαρισμένοι ήταν.

«Η μοναξιά μπορεί συχνά να θεωρείται κάτι κακό», λέει στη βρετανική Telegraph η επικεφαλής ερευνήτρια δρ. Netta Weinstein, καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Reading.

«Οι άνθρωποι υποθέτουν ότι η μοναξιά σημαίνει ότι θα νιώθεις μοναξιά και απομόνωση, αλλά η μελέτη διαπίστωσε ότι ισχύει το αντίθετο, δηλαδή ότι η μοναξιά μπορεί να ανακουφίσει από τις πιέσεις της αντιμετώπισης της δουλειάς και του στρες. Η επιλογή της μοναξιάς μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να αισθάνονται πιο γαλήνιοι, συγκεντρωμένοι και πιο ικανοί να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις της ημέρας. Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στη μοναχικότητα και τη μοναξιά. Η μοναχικότητα είναι ένα αρνητικό συναίσθημα, κατά το οποίο οι άνθρωποι δεν αισθάνονται συνδεδεμένοι με τους άλλους, με την κοινότητά τους και αισθάνονται ότι δεν τους φροντίζουν και ότι τους απορρίπτουν. Κάτι που σημαίνει ότι μπορεί να νιώθουμε μοναχικότητα ακόμα και όταν βρισκόμαστε μέσα σε ένα πλήθος ανθρώπων ή σε μια σχέση. Η μοναξιά, ωστόσο, είναι μια ουδέτερη, δυνητικά ευεργετική κατάσταση έναντι ενός αρνητικού συναισθήματος», λέει η δρ. Weinstein

Πράγματι, μελέτες έχουν δείξει ότι η ποιότητα και όχι η ποσότητα των κοινωνικών σχέσεων είναι αυτή που προβλέπει καλύτερα τη μοναχικότητα.

Αρκεί να σκεφτείτε τους δυστυχισμένους παντρεμένους φίλους σας για να καταλάβετε ότι δεν υπάρχει τίποτα πιο μοναχικό από το να είσαι σε σχέση με το λάθος άτομο.

Χτίστε υγιή σχέση με τον εαυτό σας

Γιατί λοιπόν η μοναξιά είναι ευεργετική για την ψυχική σας υγεία;

«Η έρευνά μας διαπίστωσε ότι όταν εξασφαλίζεται χρόνο για τον εαυτό σας, αρχίζετε να χτίζετε μια υγιή σχέση μαζί του και είστε σε θέση να κατανοήσετε τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας και να καταλάβετε τι θέλετε», λέει η Weinstein.

«Διαπιστώσαμε ότι όταν οι άνθρωποι ήταν μόνοι τους, μπορούσαν να είναι περισσότερο ο εαυτός τους, ένιωθαν ελεύθεροι και μπορούσαν να περνούν χρόνο κάνοντας πράγματα που ήταν ενδιαφέροντα και σημαντικά για αυτούς. Όταν είσαι με άλλους ανθρώπους, πάντα διαπραγματεύεσαι για το τι θα κάνεις και πώς θα κάνεις τα πράγματα. Και αυτό μπορεί να είναι αγχωτικό», συμπληρώνει η ίδια.

Έχει βρεθεί από έρευνες, επίσης, ότι η μοναξιά ενισχύει τη δημιουργικότητά σας.

Σε μια μελέτη του 2020, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι το αίσθημα της κοινωνικής απομόνωσης έκανε τα τμήματα του εγκεφάλου που ελέγχουν τη φαντασία να δουλεύουν πιο σκληρά.

Κι αυτό διότι όταν δεν έχετε κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, ο εγκέφαλός σας ενεργοποιεί τα δημιουργικά του δίκτυα για να σας βοηθήσει να περάσετε την ώρα σας.

Μελέτες έχουν επίσης δείξει ότι η παραγωγικότητα ενισχύεται όταν μπορείτε να ενσωματώσετε τη μοναξιά στην ημέρα σας και ότι τα γραφεία ανοικτού τύπου μπορούν να μειώσουν την παραγωγικότητα.

Τα καλά νέα για τους πολυάσχολους ανθρώπους που δυσκολεύονται να βρουν ένα λεπτό για τον εαυτό τους, είναι ότι το να αφιερώσετε 15 λεπτά από την ημέρα σας για να μείνετε μόνοι σας, μπορεί να ενισχύσει τις «μπαταρίες» της ψυχικής σας υγείας.

«Στη μελλοντική μας έρευνα, διερευνούμε κάτι που ονομάζεται ‘solitude crafting’ (δημιουργία μοναχικού χρόνου), το οποίο σας ενθαρρύνει συνειδητά να δημιουργήσετε έναν κατάλογο εμπειριών που μπορείτε να αποκτήσετε μόνοι σας και που θα σας επιτρέψουν να ασχοληθείτε ή και να εξερευνήσετε τα ενδιαφέροντά σας».

Πότε κάνει κακό η μοναξιά

Η μελέτη διαπίστωσε ότι δεν είναι θετική εμπειρία όλος ο χρόνος μοναξιάς, αλλά οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η μοναξιά σας κάνει να αισθάνεστε άσχημα, μόνο όταν δεν θέλεις να είσαι μόνος.

Ωστόσο, αν επιλέγετε συνειδητά να περνάτε χρόνο μόνο με τον εαυτό σας, αυτό μπορεί να βελτιώσει τη ζωή σας.

«Η έρευνά μας διαπίστωσε ότι αν βλέπεις την αξία της μοναξιάς και μπορείς ακόμα να νιώθεις συνδεδεμένος με άλλους ενώ βρίσκεσαι στη μοναξιά, δεν θα νιώθεις ποτέ μόνος», καταλήγει η Weinstein.