Τατιάνα Παπαγεωργίου στο NEWS 24/7: “Τα έργα του Μίκη Θεοδωράκη είναι η ζωή μου”

«Το αίσθημα ευθύνης είναι βαθιά ριζωμένο στη ψυχή μου, κάθε φορά που παίζω τα έργα του, ακούω τη φωνή του, τις παρατηρήσεις του, τις επεξηγήσεις του για το πώς και πότε τα έγραψε, πώς αισθανόταν, πώς ήθελε ο ίδιος, να ακούγονται και να τα ακούει. Τα έργα του Μίκη Θεοδωράκη δεν είναι μέρος της ζωής μου: Είναι η ζωή μου». Μπορεί η ατάκα αυτή να ακουγόταν από κάποιον άλλο κάπως παράταιρη, όμως για την πιανίστα, συνεργάτιδα και σε βάθος γνώστρια του έργου του Μίκη Θεοδωράκη, Τατιάνα Παπαγεωργίου είναι μια πραγματικότητα, δεδομένου ότι επί 25 χρόνια συνεργαζόταν με τον κορυφαίο μουσουργό και έχει καταφέρει να φέρει στο φως ανέκδοτα έργα του, τα οποία παρουσίασε σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση.

Κομμάτια αυτής της πολυετούς καλλιτεχνικής τριβής της με τον μεγάλο Έλληνα Μίκη Θεοδωράκη θα παρουσιαστούν μέσα από τη μοναδική συναυλία «Ελληνική Επανάσταση IV» μεθαύριο, Παρασκευή, 12 Νοεμβρίου, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, όπου η Παπαγεωργίου θα ερμηνεύσει μαζί με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών την πρώτη του σουίτα για πιάνο, σε μια συναυλία της οποίας το πρόγραμμα αποτελείται εξ’ ολοκλήρου από έργα Ελλήνων συνθετών.

Με αφορμή την επικείμενη εμφάνισή της μιλά στο NEWS 24/7 για τη γνωριμία της με τον εμβληματικό συνθέτη και σπουδαίο Έλληνα Μίκη Θεοδωράκη:

Έχετε ολοκληρώσει μία πρωτοπόρα διδακτορική διατριβή επάνω στο πιανιστικό έργο του Μίκη Θεοδωράκη. Ποιο το κενό που αντιληφθήκατε ότι υπάρχει και αποφασίσατε να καλύψετε με το έργο σας;

«Συνάντησα τον Μίκη Θεοδωράκη το 1996, την εποχή που ζούσα στο Λονδίνο. Στην πρώτη επίσκεψή μου στο σπίτι του, έπαιξα Beethoven και θυμάμαι πως, ενθουσιασμένος, ενέκρινε τον δραματικό και δυναμικό τρόπο που προσέγγιζα την μουσική. Αυτή την προσέγγιση, είπε, αναζητά στα δικά του έργα και αμέσως μου χάρισε μου χάρισε τις παρτιτούρες από το Piano Concerto και τη Σουίτα Νο.1. Ακολούθησαν πολλές, συστηματικές συναντήσεις όπου κάθε φορά ανακαλύπταμε μαζί, συζητούσαμε κι έπαιζα ό,τι παρτιτούρα ή χειρόγραφο είχε για πιάνο.

Εκείνη την εποχή το αρχείο βρισκόταν ακόμη στο σπίτι του και σιγά σιγά βρέθηκα μπροστά σε έναν θησαυρό από ανεξερεύνητα και παντελώς άγνωστα έργα που συνδέονταν με συγκλονιστικές, ιστορικές εποχές της νιότης του. Έργα φορτωμένα με συναισθήματα, βιώματα, και ιστορική μνήμη. Ένιωσα αμέσως το χρέος να αναλάβω μια συνολική μελέτη, καταγραφή – ακαδημαϊκή και ερμηνευτική – που να φέρει στο φως αυτόν τον θησαυρό, να αποδώσει δικαιοσύνη στο “κλασικό” έργο του μεγάλου Έλληνα (που μέχρι πρότινος πολλοί αμφισβητούσαν) και να περάσει στις επόμενες γενιές.»

Ποιες οι μεγαλύτερες προκλήσεις που συναντήσατε στην πορεία αυτής της διατριβής;

«Η ολοκλήρωση της επιστημονικής διδακτορικής διατριβής που εκπόνησα χρειάστηκε πολλά χρόνια και θυσίες. Παράλληλα με τη θεωρητική, επιστημονική προσέγγιση, έτρεχαν οι ηχογραφήσεις και παρουσιάσεις των έργων, τα οποία συνεχώς αυξάνονταν καθώς τα ανακαλύπταμε. Η διατριβή λαμβάνει υπόψιν όλο το φάσμα της πιανιστικής δημιουργίας του Θεοδωράκη, όμως επικεντρώνεται στα στοιχεία ελληνικότητας και κυρίως στη περίπλοκη θεωρία των Τετραχόρδων τα οποία διαπερνούν το συμφωνικό του έργο.

Η συγγραφή του διδακτορικού άλλαξε μορφή πολλές φορές, ενώ παράλληλα ηχογραφούσα τα Πιανιστικά Άπαντα (σε 3 CD το 2008), ανακάλυπτα μέσα στα χειρόγραφα έργα παντελώς άγνωστα τα οποία επιμελήθηκα εκδοτικά για τον Schott, ερευνούσα τα αρχεία και συγχρόνως έπαιζα και ηχογραφούσα για πρώτη φορά σημαντικά έργα (Κοντσέρτο Ελικώνας, Δεύτερο Κοντσέρτο, Πασσακαλιες, κλπ). Η μεγαλύτερη επιβράβευση των προσπαθειών φυσικά ήταν ο ενθουσιασμός και η ικανοποίηση του Μίκη Θεοδωράκη, που με τη γοητεία και την εμπιστοσύνη του πάντα με τροφοδοτούσε με έμπνευση κι δύναμη. »

Πώς επηρέασε τη μελέτη σας η δυνατότητα συνεργασίας με τον ίδιο τον Μίκη Θεοδωράκη;

«Καταρχάς η συνεργασία μου με τον ίδιο τον Μίκη Θεοδωράκη ήταν ο λόγος που έκανα αυτή τη διατριβή. Η έμπνευση που μου προκάλεσε το έργο του αλλά και η διαπίστωση του πόσο σπουδαίο ήταν, ταυτόχρονα με το τρισμέγιστο διαμέτρημά του, που αισθανόμουν ότι θα έπρεπε να καταγραφεί ως ένα από τα σημαντικότερα μεγέθη παγκοσμίως λαμβάνοντας υπόψιν ότι έχω μελετήσει τους μεγάλους μουσουργούς του δυτικού κόσμου. Με τον Μίκη Θεοδωράκη πέρασα αμέτρητες ώρες. Θα έλεγα σχεδόν κάθε Κυριακή στο σπίτι του για πάνω από 20 χρόνια. Η αποκάλυψη των όσων έλεγε σε συνδυασμό με τα χειρόγραφα και τις πρωτότυπες παρτιτούρες που έφερνε μπροστά μου ακόμη και από τα παιδικά του χρόνια, κάποιες ακόμα και δυσδιάκριτες από την παραμόρφωση του μελανιού μέσα στο πέρασμα των χρόνων, καθώς και οι αμέτρητες ώρες που έπαιζα, ήταν καθοριστικός και συγκλονιστικός παράγοντας της ζωής μου και των όσων καταγράφηκαν σε αυτή τη μελέτη. Δε νομίζω ότι υπάρχουν λόγια για να περιγράψουν την επιρροή της καταγραφής – μελέτης αυτής δίπλα στο μεγάλο μέγεθος του Έλληνα, του οικουμενικού ανθρώπου, του τρισμέγιστου συνθέτη. Θα αφήσω αυτό το έργο στην Ιστορία για τους νεότερους μελετητές.»

Τι κρατάτε, τόσο από το έργο του όσο και από τη θυελλώδη, πολύπλευρη προσωπικότητά του;

«Το έργο του είναι μεγαλειώδες, πολυσχιδές, πολύ μεγάλο σε έκταση, ένα ολόκληρο σύμπαν, ένας ωκεανός ανεξερεύνητος. Η προσωπικότητά του θυελλώδης, μαγική, με απέραντη αγάπη για τον άνθρωπο, τρυφερότητα για τα πιο αγνά αισθήματα, μεγαλειώδης, επική, ατρόμητη μπροστά στον πόλεμο, το θάνατο, την αδικία, την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ένα σύμπαν ολόκληρο και το έργο του και ο ίδιος.»

Σε αυτή την πολυετή πλέον συνεργασία, ποιες στιγμές θα ξεχωρίζατε;

«Θα ξεχώριζα την πρώτη φορά που τον συνάντησα, την πρώτη φορά που με διηύθυνε στο Λονδίνο το 1998, με την Φιλαρμονική Ορχήστρα του Λονδίνου στο Queen Elizabeth Hall, και τον τρόπο που τον κοιτούσαν οι μουσικοί, το δέος και τον μαγνητισμό όταν σήκωνε τα χέρια του. Θα ξεχώριζα τη χαρά του, όταν διάβασε στην αγγλική γλώσσα τη διατριβή για το έργο του.»

Ποιος είναι για σας ο συμφωνικός Μίκης Θεοδωράκης; Συμφωνείτε με τη διάκριση συμφωνικός- λαϊκός ή θεωρείτε ότι το έργο του είναι ένα και αδιάσπαστο;

«Tο έργο του Μίκη Θεοδωράκη είναι ενιαίο. Έχει ισχυρό προσωπικό ύφος, πηγαία και πλούσια μελωδική έμπνευση, συναρπαστικούς ρυθμούς, όμως πάνω από όλα έντονη ελληνικότητα, αναφορά στις πανανθρώπινες αξίες και δεσμούς με το ιστορικό περιβάλλον. Ο μεγάλος Έλληνας συνέθετε συνειδητά σε όλες τις φόρμες μουσικής γιατί ήθελε η μουσική του να απευθύνεται σε όλα τα μήκη και πλάτη της κοινωνίας, εντός κι εκτός Ελλάδος, επικοινωνώντας μεγάλα μηνύματα πολιτισμού. Από τα χιλιάδες τραγούδια που εξυμνούν την ελληνική ποίηση, τη μουσική κινηματογράφου, και τα χορωδιακά έως την συμφωνική μουσική και τις όπερες. Σε όλα τα έργα του υπάρχει ενιαίο το πνεύμα του, και τα πολύτιμα μηνύματά του.»

Ποιες οι αλλαγές που έφερε η πανδημία στη ζωή σας; Τόσο σε επίπεδο καθημερινότητας και νοοτροπίας, όσο και στο επαγγελματικό σκέλος.

«Η πανδημία άλλαξε όλο τον κόσμο. Σε σχέση με τη μουσική θα έλεγα, ότι δόθηκε χρόνος να συγκεντρωθούμε όλοι περισσότερο στον εαυτό μας, να μελετήσουμε και να ακούσουμε πολλή περισσότερη μουσική, να ενδυναμώσουμε τον πνευματικό και ψυχικό μας κόσμο.»

Ποιος ο ρόλος της μουσικής σε περιόδους κρίσης, όπως αυτή που βιώνουμε;

«Ενδυναμωτικός στην σκέψη και την ψυχή. Συντροφικός, δημιουργικός και θεραπευτικός.»

Info

Η συναυλία «Ελληνική Επανάσταση IV» της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών ανοίγει τον διάλογο ανάμεσα σε ορχηστρικά έργα διαφορετικών εποχών και προσεγγίσεων. Ξεκινώντας από την Εισαγωγή και φούγκα πάνω σε δύο ελληνικά θέματα του πρωτοπόρου του Ελληνικού Μελοδράματος, Διονύσιου Λαυράγκα. Έργο, το οποίο διακρίνεται για τη διαύγεια ύφους που χαρακτηρίζει το μουσικό του ιδίωμα. Ακολουθεί, η νέα σύνθεση Palingenesis, του ταλαντούχου Ευριπίδη Μπέκου, παραγγελία της ΚΟΑ για την επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση που αποτυπώνει την κυκλική ροή της Ιστορίας. Στο πρόγραμμα φυσικά ξεχωρίζει η Σουίτα αρ.1 για πιάνο και ορχήστρα του Μίκη Θεοδωράκη, έργο-σταθμός στην καλλιτεχνική πορεία του σπουδαίου συνθέτη, βαθύτατα επηρεασμένο από την Κρήτη όπου γεννήθηκε.

Παρασκευή, 12 Νοεμβρίου 20:30

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης

Τιμές εισιτηρίων: 25€, 20€, 15€ και 8€ (εκπτωτικό)

Περισσότερες πληροφορίες εδώ

Online αγορά εισιτηρίων εδώ

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις